‍جایی در میانه‌ی فصل ماشین‌ها در حال حفرند از کتاب گردبادنامه؛ | CINEMANIA | سینمانیا

‍جایی در میانه‌ی فصل ماشین‌ها در حال حفرند از کتاب گردبادنامه؛ همدستی با مواد ناشناخته، نوشته‌ی رضا نگارستانی، شخصیت محوری اثر ــ‌که باستان‌شناسی خیالی به‌نام پروفسور حمید پارسانی‌ست‌ــ خاورمیانه را موجودیت حساس و به‌معنای دقیق کلمه زنده‌ی زمین می‌خواند. او سپس این موجودیت حساس را با اذعان به بی‌سوادی فرهنگی کامل‌اش درباره‌ی سینما و ادبیات و تخاصم کلبی‌مسلکانه‌اش نسبت به ساینس‌فیکشن، با آنتاگونیست شرور و ناشناخته‌ی فیلم چیز ساخته‌ی جان کارپنتر مقایسه می‌کند. پارسانی معتقد است که ذات خاورمیانه -که همان نفت است- می‌تواند زیرجریان‌های نیرومندش را از طریق یک بوم‌شناسی ویژه فاش کند. به‌زعم او نفت، روح فیزیکیِ بی‌کلام و ناآگاهی است که کالبد آسیای صغیر را می‌گشاید. پارسانی در ادامه می‌گوید که قصد دارد از این فیلم به‌عنوان دومین منبع الهام‌اش در نوشتن یک مقاله بهره ببرد. او البته از منبع نخستش هم حرف می‌زند که همان مانیفستِ جهاد از عبدالسلام فرج است که نگارستانی در مقاله‌ی نظامی‌سازی صلح بدان پرداخته. او در ادامه‌ی متن به اینجا می‌رسد که برای ردیابی «چیز» [چیز در اینجا نه فقط عنصر ناشناخته‌ی فیلم کارپنتر که معادل است با یک جهادی تحت پوشش تقیه] باید به‌دنبال هر آن‌چیزی بود که می‌کوشد بقا یابد، چراکه اراده به بقا مقارن است با گرایشِ چیز به بقایافتن به هر قیمت؛ هر چقدر هم که موجودیتی ناچیز باشد. از سوی دیگر، هر چقدر میزبان ایده‌آل‌تر باشد برای چیز هم مناسب‌تر است. انگلی که خود را از بدنی به بدنی دیگر پرتاب می‌کند تا زنده بماند. یک شکل از حیات فرازمینی که سایر موجودات را ــ‌مهم نیست انسان باشند یا حیوان‌ــ جذب و سپس از رفتار آن‌‌ها تقلید می‌کند. از سوی دیگر، چیز در طول این ترابری -که تلخیص‌اش عملاً ناممکن است- یک غیریت را فاش می‌سازد: جهانی زنده‌تر، گرم‌تر و برادرانه‌تر که همان جهان میزبان است. جهانی که رنج می‌کشد و با اینکه از بسیاری از جهات آکنده است از خشونتی افراطی، اما در نهایت با تومانینه و صبر شیوه‌ای از نمردن را پیدا می‌کند.
درهرحال، بر طبق همین الگو از زیست فرازمینی و ناانسانی چیز، پارسانی نتیجه می‌گیرد که نفت هم -که آکنده از نیروهای جدید زندگی‌ست اما منحصراً از ترکیبات ارگانیک مردگانی شدیداً متراکم، تشکیل‌شده- همه‌جا وجود دارد. یا چنان‌که نگارستانی می‌نویسد: 'کتاب‌ها، غذاها، دین‌ها، عددها و گرد و غبار ــ‌ همگی از حیث زبان‌شناختی، زمین‌شناختی، سیاسی و ریاضیاتی در نفت ترکیب می‌شوند. برای او، همه‌چیز به‌طرز مشکوکی نفتی‌ست.' درواقع نفت که در جزیره‌ی متروکی به‌نام خاورمیانه به‌سطح می‌رسد، نامرده‌ای‌ست که می‌تواند از حیث مجازی به همه‌چیز زندگی ببخشد‌.

@CineManiaa | سینمانیا