2021-10-11 00:31:52
زرتشت بزرگ در درازاي چهل و هفت سال پیام یا دکترین خود را به کار بـرد و آموزش داد تا سرانجام چکیده ی آن را در هفده سروده گرد آورد که خود آنهـا را مانتر Mânthra یا "اندیشه برانگیز " خواند . این سروده ها پـس تـر "گاتهـا "نامیده شدند.
گاثا، گاسان و گاهان گویش هاي گوناگون همین نام به اوسـتا، پهلـوي و فارسی است اما گویش ”گاتها“ در همه ي زبان هاي جهان پذیرفته شده اسـت و مردم بیشتر آن را به همین نام می شناسند . چم این واژه در زبان هاي اوسـتا و سانسکریت ”سرود پاك“ می باشد.
این هفده سرود را از روي وزن و آهنگ بر پنج بخـش کـرده انـد کـه هـر
کدام نام ویژه اي دارد . هر یک از سرودها داراي شماري از بندهاست . بلنـدترین سرود بیست و دو بند و کوتاه ترین شش بند دارند. نام پنج بخش گاتها چنین است :
اَهنُود (اَهونَوییتی Ahunavaiti (
اُشتَود (اوشتَوئیتی Ushtavaiti (
سپنتمد (سپِنتا مئینیو Mainyu Spentâ (
وهوخشَترَ Khshathra Vohu
وهیشتوایشت (وهیشتو ایشتی Ishti Vahishtu (
نخستین جانشینان و پیروان اشو زرتشت نیز نیـایش هـا و سـروده هـاي خود را با سبک گاتهایی به آن افزودند که چنین هستند :
هپتَنگ هائیتی یا هفت هات Hâiti Haptang
اَئیري ما ایشیو ishyu mâ Airya
هذئوختَه یا هادخت (سروش) Hadhaokhta
فْشوشو مانترَ Mânthra Fshushu
یِنگهِه هاتام hâtâm Yenghe در گرامی داشت زنان و مردان
فْرَورتی یا فَرورد Fravarti به چم برگزیـدن کـه دربرگیرنـده ي آن پـا ره
هایی است که هم بهدینان در نیایش هاي خود می سرایند و هم گروندگان بـه دین با گفتن آنها از باورهاي پیشین خود برگشته و دین بهی را برمی گزیدند.
اَشم وهو vohu Ashem در ستایش از راستی و درستی
یتا اَهو Ahu Yathâ درباره ي گزینش و یاري به دیگران
تمامی این جنگ یاد شده را ”ستوت یسن“ Yasn Stot گوینـد کـه بـه
زبان اوستایی yesna Staota می باشد به چم ”ستایش هاي گرامی“.
در یک جمله می توانیم بگـوییم کـه نسک پـاك و راهنمـاي مـا
زرتشتیان ”گاتها“ است که می تـوان بـا پـسوند ”ورجاونـد “ بگونـه ی
”گاتهاي ورجاوند“ نیز به کار برد که به چم بزرگ و گرامی است.
دل جهانست ایرانشهر
پاینده ایران
#جاویدشاه
#رنسانس_ایرانی
#پیمان_نوین
74 viewsedited 21:31