زنان امروز

2022-08-28 12:59:56 متن کامل گفت‌وگو با نمایندگان «۸۰۰ زن» را در سایت «زنان امروز» بخوانید:

zananemrooz.com/article/شکستن-تابوی-روایت-آزار/

@zanan_emrooz Open / Comment

2022-08-22 16:47:06 نسخه دیجیتال شماره ۴۵ مجله «زنان امروز» هم‌اکنون برای خرید در وبسایت قابل دسترسی است.

لینک فروشگاه اینترنتی:

store.zananemrooz.com Open / Comment

2022-08-22 16:45:20 در پرونده‌ی بخش تاریخ این شماره به موضوع «چالش‌های تفکیک جنسیتی در تاریخ معاصر ایران» پرداخته‌ایم. موضوعی که در طول یک قرن تلاش برای حضور و فعالیت اجتماعی زنان هنوز هم مانع و تهدیدی اساسی در زیست روزانه‌ی زنان است. مقالات این پرونده به‌این قرار است: 

المیرا بهمنی در مقاله‌ «ننگ باشد که تو در پرده و خلقی آزاد؛ تفکیک جنسیتی مدارس در منازعات گفتمانی پسامشروطه» دردسرهای خروج زنان از چارچوب اندرونی و مخالفت‌هایی که علیه راه‌اندازی مدارس دخترانه صورت گرفته است را از دریچه‌ی ترس‌ از خروج زنان از اندرونی بررسی کرده است. اینکه چطور تاسیس مدارس دخترانه در فضای همجنس‌آمیز پسامشروطه، دوگانه اندرونی-بیرونی را متزلزل ‌ساخت. 

مریم دژم خوی در مقاله «جمع‌های زنانه در عصر قاجار؛ از مردان واجب‌التادیب تا خواهران وطنی» قدرت مبارزاتی جمع‌های زنانه در اتمسفر اندرونی-بیرونی دوره‌ی قاجار را بررسی کرده و نشان می‌دهد که چگونه نگارش و تولید کتابی چون معایب‌الرجال نتیجه‌ی همین محفل‌ها و دوستی‌های زنانه بود. 

مقاله «تفکیک جنسیتی؛ مسئله‌ای مدرن در ساختار اجتماعی ایران» به قلم مهسا صباغی با پیگیری این مسئله در دوران صفوی و قاجار، نشان می‌دهد که برخلاف تصور عموم، چطور تفکیک جنسیتی اساسا مفهومی مدرن و ساخته‌ی نظام کنترلی دولت‌های مدرن بر نظام جنسیتی معاصر است. 

فائزه آژ در مقاله «زنان در مسیر مشتاقی و مهجوری؛ نگاهی تاریخی به فراز و نشیب تحصیل زنان در دانشگاه» در گزارشی خواندنی از مسیر آموزش دختران و موانع پیشاروی آن از دوره پهلوی اول تا انقلاب می‌گوید. در این مقاله می‌خوانیم که چگونه تفکیک و تبعیض‌های موجود در طرح مواد درسی دختران در پهلوی اول نهایتا به تفکیک رشته‌های تحصیلی دانشگاهی و مشاغل زنان در انقلاب می‌رسد. 

«هفت دختر حوا، میراث مادری و کلیشه‌های جنسیتی در باستان‌شناسی» به قلم سمانه نظیف اغلب تصورات عمومی از نظام جنسیتی در مورد دوران غارنشینی انسان را به نقد می‌کشد. این مقاله به شناسایی تبار مادری نوع بشر در یافته‌های باستان‌شناسی پرداخته است.   

لینک خرید این شماره:
store.zananemrooz.com Open / Comment

2022-08-16 20:36:09 بخش اجتماعی این شماره را به دانشگاه اختصاص داده‌ایم. چهار مقاله با چهار موضوع قابل تأمل؛

نخستین مقاله با عنوان «طرد و مقاومتِ زن کنشگر در دانشگاه» به قلم فرشته طوسی است. او تلاش می‌کند به این سؤال پاسخ دهد که «اعمال قدرت در نهاد دانشگاه و جنبش‌های برآمده از آن چگونه بر زن دانشجوی کنشگر تأثیر گذاشته است؟». در این مقاله نقل‌قول‌هایی از فعالان دانشجویی زن انجمن‌های اسلامی دانشگاه‌های تهران در دل تحلیلی از حذف و مقاومت آنها در دانشگاه جای گرفته است.


«بیگانه‌ای در میان: تجربه زنانه جذب در نهاد دانشگاه» مقاله‌ای است که مینا عزیزی و شقایق یوسفی مقدم به طور مشترک نوشته‌اند. عنوان مقاله «بیگانه‌ای در میان»، متأثر از تجربه شخصی پاتریشیا هیل کالینز، استاد زن سیاه‌پوست از تدریس در فضای دانشگاهی آمریکای دهه هشتاد است و به این نکته اشاره دارد که زنان سیاه‌پوست حتی پس از ورود به حرفه دانشگاهی نیز موقعیت فرودستی را تجربه می‌کنند که حاصل تقاطع جنسیت، طبقه و نژاد است. در این مقاله نیز نقل‌قول‌هایی از دانشجویان دکتری، استادان تازه جذب شده و فارغ‌التحصیلانی که تجربه شرکت در فراخوان‌های جذب هیات علمی را داشتند، در کنار تحلیل‌شان آمده است.

عنوان سومین مقاله «آزار جنسی و قلدری در دانشگاه»، نوشته آتنا کامل است. هر دو موضوع آزار جنسی و قلدری از مباحث مهم در هر فضای کاری و اشتراکی از جمله دانشگاه است که در ایران چندان به آنها پرداخته نشده است. در این مقاله با یازده دانشجو و فارغ‌التحصیل زن از دانشگاه‌ها و رشته‌های مختلف مصاحبه شده و متن در واقع تلاشی است برای گشودن بحث فراگیر اما ناگفته آزارهای جنسی و جنسیتی،‌ قلدری و زورگویی و فضای سلسله‌مراتبی و سوء‌استفاده از قدرت در دانشگاه و از طرف دیگر نحوه مواجهه دانشجویان با چنین مصائب و مشکلاتی.

«تجربه یک زن از دانشگاه»، چهارمین و آخرین مقاله، به قلم مهسا اسداله‌نژاد است. مهسا در همان ابتدای متن مشخص می‌کند که مراد از تجربه در این متن تجربه‌ای است که او با مختصات و ویژگی‌های خاص خودش از سر گذارنده و «به این معنا هر گاه از صفت‌های دیگری برای زن و یا از جنسیتی دیگر سخن به میان آید، جنس مواجهه متفاوت خواهد بود». این مقاله به طور مختصر به سراغ چند سطح از مواجهه دانشگاهی می‌رود: اول، فضاهای غیررسمی میان دانشجویان و مکان‌هان کمتر رسمی در تشکل‌های دانشجویی، دوم، فضای کلاس درس،‌ سوم، ارتباط با استاد/استادان، چهارم، ارتباط با حراست دانشکده/دانشگاه و پنجم، دوران پس از دانشجویی.

لینک خرید این شماره:
http://store.zananemrooz.com/محصول/نسخه-چاپی-شماره-۴۵/ Open / Comment

2022-08-15 18:00:30 بخش هنر شماره ۴۵ «زنان امروز»

شکستن تابوی روایت آزار
مطالبه ای که سال‌ها مسکوت مانده بود

 گفت‌و‌گو با هیئت پیگیری مطالبات بیانیه «۸۰۰ زن» 

فرشته حبیبی

بعد از انتشار بیانیه زنان سینماگر در اعتراض به خشونت علیه زنان در سینما، با کمیته ۵ نفره پیگیری مطالبات بیانیه «۸۰۰ زن» ( ترانه علیدوستی، هانیه توسلی، غزاله معتمد، مارال جیرانی و سمیه میرشمسی) به گفتگو نشستیم تا از محورهای بیانیه، مواضع گروه، مخالفت‌ها و سایر نقد و نظرهای مطرح شده پیرامون این حرکت بشنویم. این گروه که اخیراً آیین‌نامه منع خشونت جنسی/ جنسیتی علیه زنان در محیط کار را به خانه سینما و خانه تئاتر ارائه کرده، مصمم‌اند کمیته‌ای متشکل از متخصصان برای رسیدگی به موضوع آزار تشکیل دهد.

این یعنی خود سینما
گزارشی از هفتاد و پنجمین جشنواره کن 

عسل باقری

گزارش مفصلی از چند و چون حضور زنان در جشنواره کن، که امسال با حضور سه فیلم ایرانی (برادران لیلا، عنکبوت مقدس و تصور) که دوتای آنها در بخش اصلی رقابت داشتند، یکی از پرحاشیه‌ترین حضورهای بین‌المللی سینمای ایران بود. جایزه بهترین بازیگری زن برای زر امیرابراهیمی نیز موقعیت تازه‌ای را برایش رقم زد. زنان، امسال چه در فیلم‌ها و چه روی فرش قرمز عاری از ترس بودند، زنانی پرچم‌دار که عاملیت و استقلال از مهم‌ترین شاخصه‌هایشان است. گرچه هنوز راه بسیار درازی در پیش است.

وسترن بدون گلوله
نگاهی به فیلم قدرت سگ آخرین ساخته جین کمپیون

آرمین اعتمادی

«قدرت سگ» که توانست جایزه کارگردانی اسکار ۲۰۲۲ را برای جین کمپیون به ارمغان بیاورد، در کارنامه این کارگردان ۶۸ ساله فیلم متفاوتی است. در این مطلب به شیوه‌های‌ مدرنی که او برای ترسیم تقابل دراماتیک در یک «ضد وسترن» انتخاب کرده پرداخته‌ایم. راوی فیلم مرد است و فضای غرب وحشی در دهۀ ۲۰ میلادی و گاوچران‌ها و شوخی‌های مردانه‌شان نوید وسترنی مردانه‌ را می‌دهد اما حتی یک گلوله از هیچ خشابی شلیک نمی‌شود.

جشن بزرگ زن‌بیزاری
دادگاه امبر هرد و جانی دپ

مویرا دونگن، ترجمه سیمین زرگران

این مقاله ترجمه‌ای است از نوشته مویرا دونکن که در آن به وجوه دیده نشده‌ای از یک دادرسی مرتبط با اتهامات خشونت خانگی پرداخت شده. حواشی این دادرسی و جنجال‌های فضای مجازی که پخش مستقیم روند دادگاه از تلویزیون به ابعاد آن دامن می‌زد باعث شد دادگاه عملاً تبدیل به یک جشن بزرگ زن‌بیزاری شود. کمترین دستاورد این واکنش‌های شدید خشونت‌آمیز، نمایش قربانی‌نکوهی در سطح وسیع بود.

لینک خرید این شماره:
store.zananemrooz.com/محصول/نسخه-چاپی-شماره-۴۵/

@zanan_emrooz Open / Comment

2022-08-10 11:41:18 چهل‌و‌پنجمین شماره مجله «زنان امروز» منتشر شد.

لینک خرید این شماره:
store.zananemrooz.com/محصول/نسخه-چاپی-شماره-۴۵/

صاحب‌امتیاز، سردبیر و‌مدیر مسئول: شهلا شرکت

دبیران:
|جامعه: آتنا کامل
|تاریخ: مریم رضایی
|هنر: فرشته حبیبی
|ادبیات: شورای نویسندگان
|ویرایش: لیلا صمدی، هایده عبدالحسین‌زاده
|شبکه‌های اجتماعی: رابعه حیدرنژاد
|عکس: رامتین جیحون

طراحی گرافیک: استدیو مرکزی، سعید فروتن، مریم ترابی

@zanan_emrooz Open / Comment

2022-06-27 13:58:29 دیاسپورا، مهاجرت و احساس تعلق
در گفت‌وگو با آوتار براه، جامعه‌شناس

ترجمه نرگس حسن‌لی

آوتار براه استاد افتخاری جامعه‌شناسی در دانشگاه بیرکبک لندن است. در دانشگاه لستر و دانشگاه اُپن انگلیس تحصیل کرده و حوزه‌های تخصصی او نژاد، جنسیت، طبقه، اتنیک و دیاسپوراست. براه تقاطع‌های میان این محورهای قدرت را در زمینه‌های متنوعی مورد بررسی قرار داده است. آثار او بر دانشگاه، جنبش‌های فمینیستی و اجتماعات دیاسپورا تأثیر‌گذار بوده و خود نیز در حوزه‌های مختلف کنش‌گری، فعالیت‌های گوناگونی از سازمان‌دهی تا عضویت داشته است.

کتاب پیشرو براه با نام «نقشه‌نگاری‌های دیاسپورا: هویت‌های رقیب» در ایجاد نظرگاه‌های جدید در مطالعۀ دیاسپورا در مفهوم و عمل سهم مهمی داشته است. «دورگه‌ای‌ و ناخرسندی‌ها از آن: سیاست، علم، فرهنگ، اندیشه در هویت‌ها: نژادپرستی، قومیت و فرهنگ» و «آینده‌های جهانی: مهاجرت، محیط‌زیست و جهانی ‌شدن» نیز مجموعه مقالاتی است که براه با همکاران خود منتشر کرده است.

متن حاضر بخشی از گفت‌وگوی برنا بِندار و رفیف زیاده با آوتار براه در کتاب «فمینیسم‌های انقلابی: گفت‌وگوهایی دربارۀ کنش جمعی و تفکر رادیکال» است.

در این گفت‌وگو براه از فهم و تجربیاتش از دیاسپورا، پیوندش با نابرابری‌های متقاطع و حس در خانه بودن یا احساس تعلق صحبت می‌کند.

این مطلب را در شماره ۴۴ «زنان امروز» بخوانید:

store.zananemrooz.com/محصول/نسخه-چاپی-شماره-۴۴/ Open / Comment

2022-06-25 21:04:45 ضرورت فمینیستی پرداختن به سقط ناخواستۀ جنین

غنچه قوامی

سقط ناخواستۀ جنین به‌مثابۀ پدیده‌ای عمیقاً جنسیتی که طیف وسیعی از زنان را به‌طور مستقیم تحت تأثیر قرار می‌دهد تاکنون توجه فمینیستی چندانی به خود جلب نکرده است. جنبش عدالت باروری در غرب توانسته تا‌ حدودی تمرکز یکه‌تازانه بر موضوع سقط خودخواستۀ جنین را به چالش بکشد و مباحثی چون عقیم‌سازی اجباری و دیگر رویه‌های سرکوبگرانۀ دولت‌ها علیه باروری زنان فرودست و رنگین‌پوست را نیز علنی و مطرح کند. در نتیجۀ این تلاش‌ها، بسیاری از فمینیست‌ها به این باور رسیده‌اند که حق باروری نه به‌اندازۀ حق عدم باروری اما همانند آن در معرض تهدید و سرکوب دولت‌هاست. اما تعیین جایگاه «باروری ناموفق» در سیاست‌ فمینیستیِ معطوف به «عدم باروری» نیازمند پرداخت نظری و تفصیلی بیشتری است.

سقط ناخواستۀ جنین عموماً مسئله‌ای شخصی قلمداد می‌شود یا به امری صرفاً پزشکی تقلیل می‌یابد و در بدترین حالت به «قصور زن» نسبت داده می‌شود، به‌طوری‌که ابعاد نظری و سیاسی آن پنهان می‌ماند. این پدیده از آنچه عموم تصور می‌کنند شیوع بیشتری دارد. طبق نتایج تحقیقات صورت‌گرفته در امریکا، ۲۰ درصد بارداری‌ها به سقط ناخواسته ختم می‌شود و با این حال ۵۵ درصد از مردم این کشور گمان می‌کنند پدیده‌ای نادر است. البته بسیاری از سقط‌های ناخواستۀ زودهنگام پیش از آنکه فرد متوجه بارداری خود شود رخ می‌دهند و آمار حقیقی حدود ۳۰ درصد تخمین زده می‌شود.

از دست رفتن زودهنگام بارداری تجربه‌ای شوک‌آور و تروماتیک برای بسیاری از زنان است که ممکن است به دوره‌ای از اضطراب عاطفی منجر شود و آثار آن تا ماه‌ها بعد باقی بماند. پس از سقط ناخواستۀ جنین، در ۲۰ درصد زنان علائم افسردگی و اضطراب ظاهر می‌شود که بسته به کیفیت زندگی و بارداری‌های آتی می‌تواند بین یک تا سه سال تداوم پیدا کند. احتمال بروز این عوارض روانی در زنان جوان‌تر، زنان مهاجر و دارای موقعیت اجتماعی ـ اقتصادی فرودست، زنانی که بدون برنامه‌ریزی باردار می‌شوند، و زنانی که سابقۀ ناباروری یا سقط جنین دارند بیشتر است. از طرف دیگر، زنان همچنان بابت سقط ناخواسته مورد سرزنش اجتماعی و گاه حتی تحت پیگرد قانونی قرار می‌گیرند.

پوروی پاتل اولین زنی بود که در سال ۲۰۱۵ در امریکا به جنین‌کشی متهم و به مجازات حبس طولانی‌مدت محکوم شد. او در سال ۲۰۱۳، در ایالت ایندیانا، با خونریزی شدید به اورژانس مراجعه و ادعا کرد که دچار سقط ناخواستۀ جنین شده، اما متهم شد که با مصرف قرص اقدام به سقط کرده است. این در حالی بود که در آزمایش‌ها هیچ نشانه‌ای از مصرف قرص سقط جنین دیده نشده بود. برای مواجهه با این چالش‌های کیفری، برخی فمینیست‌ها با تأکید بر انتخاب فردی تلاش می‌کنند میان سقط ناخواسته و خودخواسته تمایز قائل شوند و همین موضوع بیش از پیش مبحث سقط ناخواسته را به حاشیه رانده است...

ادامه این مطلب را در سایت «زنان امروز» بخوانید:
zananemrooz.com/article/ضرورت-فمینیستی-پرداختن-به-سقط-ناخواست/
@zanan_emrooz Open / Comment

2022-06-23 14:57:56 ما از پَسَش برمی‌آییم

مهمان‌نوازی و کمرنگ شدن مرزها

فائزه آژ

بدون شک مهاجرت از هر نوع آن می‌تواند یکی از بزرگ‌ترین تغییرات در زندگی هر فرد و اطرافیانش باشد. اما از میان همۀ گروه‌های مهاجر، پناهجویان در وضعیتی سخت‌تر قرار دارند. نوع مهاجرت پناهجو، انواع خطراتی که او را در طول مسیر تهدید می‌کنند ــ‌ از دزدیده ‌شدن اموال تا خطر آزار و تجاوز جنسی برای زنان و کودکان یا مرگ در مسیر، دشواری‌هایی که هر پناهجو برای به رسمیت ‌شناخته ‌شدن در جامعۀ میزبان با آن روبه‌روست و ممکن است مهاجران دیگر کمتر لمسش کرده باشند، همه و همه ایجاب می‌کند که هنگام صحبت از مهاجرت، از این مهاجران بی‌پناه و آواره، از این ناشهروندانی که مرگ، پشت سر و پیش رو، رهایشان نمی‌کند و هیچ‌جا، جایشان نیست هم یاد شود. به همین دلیل این نوشته دربارۀ مهاجرت از نوع پناهجویی است، و مسائل و دشواری‌هایش، و امکان‌ها و گشایش‌‌هایی که ممکن است در برخی جوامع میزبان در طی این سال‌ها ایجاد شده باشد.

برای این منظور، در این نوشته، ابتدا شرح کوتاهی از مفهوم «مهمان‌نوازی» در اندیشۀ دریدا، که مفهومی مهم در بین متفکران و محققان حوزۀ مهاجرت است، می‌آید. در ادامه، با استناد به یکی از پژوهش‌های فتانه فراهانی و همکارش نازلی سنسِس در زمینۀ مهاجرت، به مفهوم «مهمان‌نوازی» و امکان‌های آن به شکل مفصل‌تری پرداخته می‌شود. نکتۀ حائز اهمیت در این پژوهش آن است که برخلاف دیگر مطالعات در این حوزه که بر خود مهاجران و پناهجویان یا دولت‌ها و سیاست‌های کشورهای مهاجرپذیر متمرکز شده‌اند، فراهانی و سنسس بر فعالیت‌ سازمان‌های مردم‌نهاد جامعۀ مقصد یا جامعۀ مدنیِ میزبان در زمینۀ مهمان‌پذیری تأکید کرده‌اند.

این مطلب را در شماره ۴۴ «زنان امروز» بخوانید:

store.zananemrooz.com/محصول/نسخه-چاپی-شماره-۴۴/

@zanan_emrooz Open / Comment

2022-06-21 20:13:10 «کالو»ی ایرانی
ایران درودی‌ای که می‌شناختم

امید بنکدار

ایران درودی بی‌تردید یکی از موفق‌ترین زنان هنرمند سرزمین ماست، اگر توفیق را به محبوبیت در جامعه، استمرار در کار و حضور درازمدت در رسانه‌ها و فضای هنری تعبیر کنیم. کمتر زن یا به بیان دقیق‌تر کمتر هنرمندی مانند او توانسته است پیش از انقلاب، در سنین جوانی، صاحب چنین جایگاهی در میان روشنفکران شود و پس از انقلاب کتاب خاطرات منتشر کند یا نقاشی‌هایش را در موزۀ هنرهای معاصر و خانۀ هنرمندان (معتبرترین فضاهای نمایش آثار هنری تحت نظارت دولت) به تماشا بگذارد، بدون آنکه به شخص یا جایی باج دهد و یا به مصلحتی در منش و ظاهر خود تغییری فاحش ایجاد کند. او با کار مستمر از میان مرزها و حاشیه‌ها عبور کرد و هوشمندانه توانست جایگاهی مثال‌زدنی برای خود دست‌و‌پا کند.

درودی زنی بود که به جنسیت خود می‌بالید، در مواجهه با مردان در جایگاهی برابر می‌ایستاد و برای زن بودنش امتیاز ویژه‌ای طلب نمی‌کرد، چون خودش را جنس ضعیفِ وابسته به مرد نمی‌دانست. از اینکه در مقاطع مختلف زندگی‌اش خود را متأثر از مردان هنرمندی مانند احمد شاملو، پور‌داود، پرویز ناتل‌خانلری، غلامحسین ساعدی، نادر نادرپور، سالوادور دالی، ژان کوکتو، و اورسن ولز بداند ابایی نداشت. رفتار راحت و شخصیت فروتنی داشت، اما در عین فروتنی به جایگاهش آگاه بود و بی‌ تلاش و جلوه‌نمایی احترام طرف مقابل را برمی‌انگیخت. همیشه توانایی‌هایش را در آشپزی و خانه‌داری به سخره می‌گرفت. خاطرۀ «سوپ شپشک» را، که ماجرای درست کردن سوپ با آردِ مانده بوده، کمتر زنی حاضر است در کتاب خاطراتش بنویسد و منتشر کند. اما او از اینکه خودش را در خانه‌داری بی‌دست‌و‌پا معرفی کند واهمه‌ای نداشت...


این مطلب را در شماره ۴۴ « زنان امروز» بخوانید.

لینک خرید این شماره:

http://store.zananemrooz.com/محصول/نسخه-چاپی-شماره-۴۴/

@zanan_emrooz Open / Comment