#زنگ_تفریح نام : سرینیواسا رامانوجان تولد : ۲۲ دسامبر ۱۸۸۷ - ارود، هندوستان مرگ : ۲۶ آوریل ۱۹۲۰ (۳۲ سالگی) - چنای، هند ملیت : هندی رشته فعالیت : ریاضی استاد راهنما : گادفری هارولد هاردی ، جان ادنسور لیتلوود
سرینیواسا رامانوجان، (زادهی ۲۲ دسامبر ۱۸۸۷، درگذشتهی ۲۶ آوریل ۱۹۲۰) عضو انجمن سلطنتی یا FRS، یک ریاضی دان خودآموخته اهل قوم تامیل هندوستان بود که تقریباً بدون هیچ آموزشی در ریاضیات محض توانست به گونه شگفت انگیزی رابطه های مهمی را در آنالیز ریاضی، نظریه اعداد، سری ها و کسر مسلسل از خود بجای بگذارد. گادفری هارولد هاردی ریاضی دان انگلیسی درباره استعداد رامانوجان گفته است که او هم ردیف ریاضی دان‌هایی چون گاوس، اویلر، کوشی بود و باید او را یکی از ریاضیدانان بزرگ دانست.
رامانوجان در ارود، تامیل نادو در هند در یک خانوادهی فقیر برهمایی به دنیا آمد. وی برای اولین بار در سن ۱۰ سالگی با ریاضی دان‌های معمولی آشنا می‌شود و از خود استعداد و توانایی زیادی را در این زمینه نشان می‌دهد، برای همین یک کتاب پیشرفته مثلثات نوشته لونی (S. L. Loney)، به او می‌دهند. او تا سن ۱۲ سالگی بر این کتاب مسلط می‌شود و حتی چند قضیه را نیز خود به تنهایی پیدا می‌کند مانند تساوی اویلر که او آن را به تنهایی و کاملاً مستقل بدست می‌آورد. او در دوران مدرسه، استعداد شگفت انگیز و کمتر دیده شده‌ای از خود نشان می‌دهد و مورد ستایش دیگران قرار می‌گیرد و بسیاری از جایزه های ریاضی را برنده می‌شود. او تا سن ۱۷ سالگی به تنهایی شروع به تحقیق درباره اعداد برنولی و ثابت اویلر می‌کند.
او بورس تحصیلی کالج دولتی در کومباکونام را برنده می‌شود ولی چون نمی تواند در درس های غیر ریاضی خود موفق شود به ناچار این امتیاز تحصیلی را ازدست می دهد. او به کالج دیگری می رود تا بتواند تحقیقات انفرادی خود در ریاضی را ادامه دهد و هم زمان به عنوان کارمند حسابدار (عمومی) در Madras Port Trust Office شروع به کار می‌کند تا بتواند هزینه‌های زندگی خود را تامین کند. در سال‌های ۱۹۱۲ تا ۱۹۱۳ او چند نمونه از تلاش های خود در ریاضی را برای سه نفر از استادان دانشگاه کمبریج می‌فرستد. هاردی متوجه استعداد ویژه رامانوجن در ریاضی می‌شود و او را به کمبریج دعوت می‌کند تا هم او را ببیند و هم با او کار کند. پس از آن رامانوجان به عضویت انجمن سلطنتی و کالج ترینیتی کمبریج در می‌آید. او درنهایت به علت سوء تغذیه و احتمالاً عفونت کبد در سال ۱۹۲۰ در سن ۳۲ سالگی از دنیا می‌رود.
او در طول عمر کوتاهش به تنهایی نزدیک به ۳۹۰۰ اتحاد جبری و معادله بیان می‌کند که تعداد بسیار کمی از آن‌ها اشتباه بود، بعضی از آن ها در جای دیگر توسط دیگران گفته شده بود ولی درستی بیشتر آن‌ها اثبات شد. بسیار از نتایج رامانوجان که اولین بار بوسیله خود او گفته شده بود، غیرمتعارف بودند مانند اعداد اول رامانوجان و تابع تتای رامانوجان که این ها خود الهام بخش بسیاری از تحقیقات بعدی بودند.
جامعه ریاضی با سرعت کمی، رابطه‌های پیدا شده بوسیله رامانوجان را پذیرفت اما اخیراً دانشمندان متوجه کاربرد بعضی از فرمول‌های او در زمینه بلورشناسی و نظریه ریسمان و توضیح برخی از خواص سیاه چاله ها به وسیله روابط کشف شده او شده‌اند.
لیتِلوود (Littlewood) درباره او گفته است که : «هر یک از اعداد صحیح مثبت یکی از دوستان صمیمی او هستند.» هاردی در خاطرات خود نوشته است : «روزی که برای عیادت او که در پتنی (Putney) بستری بود سوار تاکسی شدم که شماره آن ۱۷۲۹ بود، وقتی او را دیدم گفتم که این عدد هیچ خاصیت جالبی ندارد. او بلافاصله گفت : نه، این طور نیست. این عدد کوچکترین عددی است که می‌توان به دو راه متفاوت به صورت مجموع دو مکعب کامل نوشت.» (امروزه این عدد را اغلب با نام عدد تاکسی میشناسند.)
در سال ۲۰۱۵ فیلمی به کارگردانی مت براون، با نام «مردی که بی‌نهایت را می دانست» ساخته شد که روایت گر زندگی این ریاضیدان است. مجله خانوادگی #چارپایه @Charpaie
