Telegram channel https://t.me/ancient_history_oromoo ከታሪኮቻችን አምድ FROM OUR HISTORY SOMALI ሶማሌ ማህበረሰብ መገኛ የሶማሌ ክልል :-በአገራችን በምስራቅ የሚገኝ ግዛት ሲሆን ከኦሮሚያ ክልል ቀጥሎ ትልቁ ነው። ክልሉ የኢትዮጵያ ምዕራባዊያን የአፋር እና የኦሮሚያ ግዛቶችን እና ከጅቡቲ እና ከሶማሊያ በስተሰሜን ምስራቅ እና ደቡብ ያዋስናል እናም ደቡብ ምዕራብ ኬንያ እንዲሁ ያዋስናል። እንዲሁም በጅብቲ፣በታላቅዋ ሶማሌ፣በኬንያ ይገኛሊ። ቋንቋ ሁኔታ ሶማሊኛ (አፍ-ሶማሊ ): የኩሽቲክ ቅርንጫፍ ቤተሰብ የሆነ አፍሮአዚያዊ ቋንቋ ነው። በታላቋ ሶማሊያ እና በሶማሊያ ዲያስፖራዎች ውስጥ እንደ አፍ መፍቻ ቋንቋ ይነገራል። ሶማሌ የሶማሊያ ቋንቋ እና በጅቡቲ ብሔራዊ ቋንቋ ሲሆን በኢትዮጵያ ሶማሌ ክልል እንዲሁም በሰሜን ምስራቅ ኬንያ የሥራ ቋንቋ ነው። በሶማሊያ ውስጥ ያለው ሁለንተናዊ ቋንቋ ሶማሊኛ ነው ፣ ከኦሮሚፋ ጋር በቅርበት የሚዛመድ እና ከሩቅ ከስዋሂሊ እና ከአረብኛ ቋንቋ ቋንቋዎች ጋር በጣም የሚዛመድ አፍሮሲያቲክ ቋንቋ ነው። ምንም እንኳን ለብዙ ዓመታት የተፃፈ ቢሆንም ፣ አንድ ወጥ የሆነ የፊደል አጻጻፍ እስከ 1973 ድረስ ተቀባይነት አላገኘም። አብዛኛው የህዝብ ቁጥር ሙስሊም ነው (> 99%) ፣ ስለሆነም አረብኛ ሁለተኛ የጋራ ቋንቋ ነው ይጠቀማሉ በህላዊ በሆነ መልኩ ። ምንም እንኳን የአረብኛ ፊደል እና እንደ ኡስማኒያ እና እንደ ቡራራ ፊደላት ያሉ በርካታ የሶማሌ እስክሪፕቶች መደበኛ ባልሆነ መንገድ ጥቅም ላይ ቢውሉም የሶማሌ ቋንቋ በላቲን ፊደል በይፋ የተፃፈ ነው። ሀይማኖት በኢትዬጵያ ውስጥ የሶማሊ የሱኒ እስልምና የህዝብ ቁጥር 99.4% ፣ 0.50% የኦርቶዶክስ ክርስቲያን ፣ 0.10% የሁሉም ሃይማኖቶች ተከታዮች ናቸው። የቤተሰብ እና የዝምድና መዋቅር በሶማሊያ ውስጥ በርካታ ዋና ዋና ጎሳዎች እና ብዙ ፣ ብዙ ንዑስ ጎሳዎች አሉ። በተወሰኑ የአገሪቱ ክልሎች ውስጥ አንድ ንዑስ ክፍል ይበልጣል ፣ ነገር ግን ሶማሊያዊያን በአብዛኛው ዘላን በመሆናቸው ፣ ብዙ ንዑስ ጎሳዎች በአንድ በተወሰነ ክልል ውስጥ ተቀላቅለው መኖር የተለመደ ነው። በአንድ ጎሳ ውስጥ አባልነት የሚወሰነው በአባቶች የዘር ሐረግ ነው። በጎሳዎች መካከል ጋብቻ የተለመደ ነው። አንዲት ሴት ከሌላ ጎሳ ሰው ጋር ስታገባ ከቤተሰቧ እና ከጎሳዋ ጋር ግንኙነት ቢኖራትም የዚያ ጎሳ አባል ትሆናለች። በኢትዬጵያ ክልል ያሉ የተለያዩ የሶማሌ ጎሳዎች ክልሉ ሁሉም ማለት ይቻላል የሶማሌ ጎሳ ቤተሰቦች መኖሪያ ነው። የዲር ኢሳ እና ገዳቡርሲ ጎሳዎች በዋነኝነት በሰፋት ሲቲ/ሺኒሌ/ ዞን እና አውፋሬ ወረዳ በፋፋን ዞን ውስጥ ይኖራሉ። የይስሐቅ ቤተሰብ የሆኑት ሃብር አወል ፣ ጋርሃጂስ ፣ ሀብር ጀሎ እና አራፕ ጎሳዎች ከሶማሌላንድ ጋር በሚዋሰነው የክልሉ ሰሜናዊ ክፍል የሚኖሩት ሲሆን ሐር አወል በሀርሺን ወረዳ ውስጥ አብላጫውን እንዲሁም የሕዝቡን ጉልህ ድርሻ ይይዛል። የቀብሪቢያያ ወረዳ ፣ እንዲሁም የቶግ ዋጃሌ አትራፊ የድንበር ከተማ። በዳረት ወረዳ ውስጥ ጉልህ ስፍራ ያላቸው በጃራር ዞን አዋዋር እና ምስራቅ ጋሾሞ ወረዳዎች ውስጥ Garhajis እና Habr Jelo ናቸው። የሃዊያን ንዑስ ጎሳዎች በክልሉ ምዕራባዊ እና ደቡባዊ አካባቢዎች የሚኖሩ ሲሆን ፣ ዴጎዲያ በሊበን አብላጫ በመሆን እንዲሁም በአፍዴር ፣ በዶሎ ፣ በጃራር እና በጅጅጋ እና በሌሎች ዞኖች ሰፊ ቦታ አለው። ካራንሌ እና khaክሃል በኦሮሚያ ክልል አዋሳኝ ምዕራባዊ አካባቢዎች የሚገኙ ሲሆን በሐዋሌ እና በሀባር ጊዲር ንዑስ ጎሳዎች በሸበሌ ዞን ይገኛሉ። የ Garre የቅርብ ዝምድና ያለው የሳማሌ ንዑስ ክፍል እንዲሁ በሊበን ዞን ውስጥ ይገኛል። የተለያዩ የዳሮድ ጎሳ ቤተሰብ ንዑስ ጎሳዎች በዋናነት በክልሉ ማዕከላዊ እና ምስራቃዊ ክፍሎች ውስጥ ይኖራሉ ፣ ኦጋዴን እና ጂድዋክ በውስጠኛው እንዲሁም በዋና ዋናዎቹ የጅግጅጋ ፣ ጎዴ ፣ ከብርደሃር ከተሞች ይኖራሉ። የሃርቲም ሆነ የሌልካሴ ጎሳዎች በብዛት በሚኖሩበት በዶሎ ዞን የሚኖሩት የማረሃን ጎሳ በሺላቮ ወረዳ እና በሊበን ዞን ነው። Feb. 26/2022 Like ,share and Follow https://www.facebook.com/111320201223002/posts/171559691865719/ 81 viewsKiyu, 14:24
