شکست اردوغان موجب خشنودی جهان غرب غرب و نگرانی در مسکو خواهد ش | اکبر گنجی
شکست اردوغان موجب خشنودی جهان غرب غرب و نگرانی در مسکو خواهد شد
استفان ارلانگر و آناتولی کرمانف
نیویورک تایمز
رهبران اروپایی از مواجهه با ترکیه به عنوان کشوری که دردسری ایجاد نمی کند خوشحال خواهند شد، هر چند در این صورت ولادیمیر پوتین رئیس‌جمهور روسیه نیز یک شریک مهم دیپلماتیک و اقتصادی خود را از دست خواهد داد. پایتخت‌های غربی و ناتو و کرملین انتخابات امروز ترکیه را با حساسیت بالایی زیر نظر دارند، چرا که بر مبنای نتایج این انتخابات مشخص می‌شود که ترکیه قصد دارد در روابط پچیده و پرتنش میان مسکو و غرب چه نقشی ایفا کند. دیپلمات‌های غربی در ترکیه، امیدوارند که اردوغان شکست بخورد و تمامی تمرکز خود را بر این احتمال سوق داده‌اند؛ هرچند در حوزه رسمی، مقامات غربی تا کنون هیچ سخنی در تأیید یا مخالفت با هیچ یک از نامزدهای انتخابات ترکیه به زبان نیاورده‌اند تا خود را از اتهام دخالت در امور داخلی این کشور دور نگه دارند.
کارل بیلت، وزیر خارجه اسبق سوئد به نیویورک تایمز گفت: «همه ما خواهان ترکیه‌ای بدون دردسر هستیم» ترکیه‌ای که عضو استراتژیک ناتو و شریکی پردردسر برای اتحادیه اروپا محسوب می شود و تلاش‌هایش برای عضویت در این اتحادیه همچنان به در بسته خورده است. نتایج انتخابات، تأثیر قابل توجهی در سیاست‌های ترکیه خواهد داشت، در سایه حکمرانی اردوغان، این کشور به یک شریک تجاری برای بسیاری از کشورها تبدیل شد و همچنین میانجی گری دیپلماتیک ترکیه به خصوص با حمله روسیه به اوکراین جایگاه ویژه‌ای پیدا کرد. طی ۲۰ سال گذشته اردوغان سیاست خارجی خود را بر پایه عدم جانبداری از هم پیمانان سنتی ترکیه [غرب] و گشایش در قبال روسیه استوار کرد که باعث اهمیت یافتن جایگاه این کشور در عرصه روابط بین‌الملل شد.
اردوغان با امتناع از اعمال تحریم‌های غرب علیه مسکو، به تضعیف تلاش‌های غرب برای منزوی کردن کرملین کمک کرد. در همین حال، اقتصاد در حال تحول ترکیه به نفت روسیه متکی است. از سوی دیگر اردوغان با ممانعت از پیوستن سوئد به ناتو، متحدانش را خشمگین کرده است، این دلخوری تا جایی پیش رفته است که تعدادی از اعضای کنگره خواستار اخراج ترکیه از ناتو شده‌اند. آنکارا در این راستا تاکید دارد که استکهلم تعدادی از پناهجویان کُرد به ویژه حزب کارگران کردستان (پ‌ک‌ک) را تحویل دهد. علاوه بر این، ترکیه از آنچه ایالات متحده آمریکا و اتحادیه اروپا به عنوان ارزش‌ها، هنجارها، حاکمیت قانون و آزادی مطبوعات تلقی می‌کنند، فاصله گرفته است. با این حال ترکیه در هر شرایطی برای غرب از اهمیت بالایی برخوردار است. در این خصوص «کایا کالاس»، نخست وزیر استونی در مصاحبه‌ای گفت: «ناتو و اتحادیه اروپا رویکرد متفاوتی به انتخابات دارند این ائتلاف دفاعی است و ترکیه یکی از متحدانی است که برای کمک به ناتو در بخش‌های مهم جهان توانایی نظامی دارد و بنابراین، در رابطه با ناتو صرف نظر از اینکه چه کسی در انتخابات پیروز می‌شود، تغییری صورت نخواهد گرفت.» اردوغان نه تنها از پیوستن به کشورهای غربی، تحریم روسیه و گشایش منطقه‌ای برای گاز و نفت روسیه امتناع کرد، بلکه به منبعی برای تأمین کالاهای اساسی روسیه و رابط این کشور با اقتصادی جهانی تبدیل شده است. در این راستا به نظر می‌رسد که کرملین، نوع کنش اردوغان و ادبیات ملی‌گرای او را عاملی برای اختلال در عملکرد ناتو می‌داند. از سوی دیگر ترکیه نیز از تعامل اقتصادی با روسیه در این شرایط سود بالایی کسب می‌کند، از نفت و گاز ارزان تا سرمایه‌گذاری روسیه و ورود گردشگران روس که همه این‌ها از زمان آغاز جنگ اوکراین افزایش یافته است.
این روابط گرم اما به مذاق طرف مقابل یعنی ،کمال قلیچدار اوغلو/ خوش نیامده است، او روز جمعه در صفحه توئیتر خود روسیه را به تلاش برای دخالت و تأثیرگذاری در انتخابات ترکیه متهم کرد و نوشت: «دوستان عزیز روسی شما پشت مونتاژها، توطئه‌ها، مطالب جعلی و نوارهایی هستید که دیروز در این کشور (ترکیه) افشا شد. اگر میخواهید که بعد از ۱۵ می به دوستیمان ادامه دهیم، دست از سر حکومت ترکیه بردارید، ما همچنان خواستار همکاری و دوستی هستیم». البته قلیچدار اوغلو گفته است که در صورت پیروزی روابط تجاری با روسیه را حفظ خواهد کرد.
بخش دوم مقاله را در پست بعدی بخوانید: https://t.me/ganji_akbar
