2021-07-17 14:06:47
بمب ساعتی زیر پای تهرانی‌ها | ۱۴ استان در خطر فرونشست زمین
به گزارش همشهری‌آنلاین به نقل از ایرنا، چندی پیش موسسه تحقیقاتی اینتل‌لب با انتشار تصاویر ماهواره‌ای، فرونشست زمین را در اطراف تهران «بمب ساعتی بی‌صدا» توصیف کرده بود و آن را تهدیدی برای ۱۳ میلیون نفر جمعیت ساکن در این مناطق دانست.
14 استان کشور درگیر پدیده فرونشست زمین
در کنار اقلیم خشک و برداشت بی‌رویه از منابع آبی، اما چند سالی است که خشکسالی هم بر آنها اضافه شده و دشت‌ها، کوه‌ها، رودخانه‌ها و انسان‌ها با آن دست و پنجه نرم می‌کنند. به مرور این مساله نیز مشکلات زیادی را برای منابع آبی به همراه آورده است. به طوری که اکنون ۱۴ استان کشور از جمله تهران، کرمان، یزد، اصفهان، خراسان رضوی، همدان، فارس، آذربایجان شرقی، آذربایجان غربی، سمنان، البرز، قزوین، مرکزی، اردبیل و گلستان درگیر پدیده فرونشست زمین شده است که می‌تواند عوارض جبران‌ناپذیری به همراه داشته باشد.
علل فرونشست زمین در تهران
رییس کمیته محیط‌زیست توضیح داد: اکنون در تهران این دو مساله در حال تشدید شدن است، یعنی علاوه بر اینکه دشت‌های اطراف تهران مانند دشت شهریار، معین‌آباد، ابرده، خررود، محمدآباد و فتح‌آباد همه دچار فرونشست زمین شدند یعنی به شدت دچار افت سطح آب زیرزمینی و شکاف شدند، تهران بزرگ هم به کمک شبکه فاضلاب، آسفالت‌ها، جاده‌سازی، اتوبان‌کشی‌ها و ساخت‌وسازها، آب دیگر مجال ندارد تا به صورت سنتی وارد سفره‌های زیرزمینی شود و به این ترتیب دیگر آبی به زمین نفوذ نمی‌کند.
استفاده بی‌رویه از سفره‌های آب زیرزمینی
ایران در اقلیمی خشک و نیمه‌خشک واقع شده از این رو منابع آبی محدودی دارد که متاسفانه با این حال از همان منابع محدود هم درست استفاده نمی‌کنیم.
تاثیر ساخت‌وسازها و آسفالت‌ها در کاهش منابع آبی زیرزمینی
وی به تاثیر ساخت‌وسازها و آسفالت‌ها در کاهش منابع آبی زیرزمینی اشاره کرد و افزود: به خاطر اینکه بیشتر محیط‌های شهری آسفالت و سیمان است یا به پشت بام منازل تبدیل شده‌اند از این رو دیگر مجالی برای نفوذ آب در زمین وجود ندارد.
حتی کف رودخانه‌ها را نیز آسفالت کرده‌اند
عضو هیات علمی موسسه تحقیقات جنگل‌ها و مراتع و آبخیزداری اظهار کرد: حتی کف رودخانه‌ها را نیز آسفالت کرده‌اند به عنوان مثال کنار باغ ملی گیاه‌شناسی کف رودخانه وردآورد را آسفالت کردند یعنی همان سیستم نفوذ طبیعی را هم از بین بردند الان در باغ گیاه‌شناسی ملی ۶ چاه وجود داشت که در ۸۰ متری به آب می‌رسیدند الان ۲۲۰ متر کف‌شکنی کردند اما باز هم ۳ چاه به آب نرسیده و خشک شده است، این یک بحران بسیار جدی است.
ذخیره هزارساله منابع آبی کشور را مصرف کرده‌ایم
محمد درویش رییس کمیته محیط‌زیست در کرسی سلامت اجتماعی یونسکو معتقد است بسیاری از سازه‌هایی که در تهران روی دشتی که سفره‌های آب زیرزمینی آن خالی شده ساخته شده‌اند ممکن است به جای یک زلزله ۷ ریشتری با یک زلزله ۵ ریشتری فرو بریزند.
درویش چندی پیش نیز گفته بود که در مدت ۵ دهه گذشته ذخیره هزار ساله منابع آبی کشور را مصرف کرده‌ایم.
50 هزار سال زمان برای جبران فرونشست در یک منطقه
درویش درباره اینکه آیا دشتی که دچار فرونشست شده قابل برگشت است، گفت: وقتی دشتی دچار فرونشست می‌شود دیگر مرده است و نمی‌شود برایش کاری کرد اما برای جلوگیری از افزایش این پدیده و نجات دیگر دشت‌ها باید طرح تعادل بخشی وزارت نیرو با شدت اجرا شود بر این اساس نباید بیشتر از ۴۰ درصد از توان استحصال آب در اختیار بخش‌های کشاورزی، صنعت و شرب قرار گیرد. دست‌کم برای یک دوره ۱۰ ساله باید این اتفاق بیفتد.
وی تاکید کرد: منطقه‌ای که دچار فرونشست می‌شود دیگر برنمی‌گردد اگر هم بخواهند برگردد، دست‌کم ۵۰ هزار سال طول می‌کشد اما می‌توانیم مانع رخ دادن آن در دشت‌های دیگر کشور شویم. هنوز این فرصت وجود دارد که بخش‌های قابل توجهی از کشور را نجات دهیم.
تنها راه نجات از مشکلات و چالش‌های زیست‌محیطی
رییس کمیته محیط‌زیست گفت: آبخیزداری یا مدیریت منابع خاک و آب برای احیای توان خودترمیمی طبیعت تنها راه نجات از مشکلات و چالش‌های زیست محیطی منابع آبی است.
@jebhetabiat
700 views11:06
ا
