2017-02-19 22:59:38
پاکان و پاکبازان
خداوند عزیز(1) در قرآن عزیز(2) فرموده است: «...خداوند آمرزش خواهان و پاکیزگان را دوست دارد»(3). آری خداوند پاكانِ پاک‌باز را دوست دارد، چراکه هستی و وجودی که در او غرقیم، فطرتی که در خود می‌یابیم، و هدفی که ما را برایش آفریده‌اند، اقتضای پاکی و پاک‌بازی دارد. نقل است که رسول گرامی اسلام فرمودند: «پاکی، قسمی از ایمان است»؛ پس ایمان بدون پاکی، معنا ندارد.
ابو حامد محمد غزالی‌ـ خدایش رحمت کندـ در کتاب «کیمیای سعادت» مطلبی را در خصوص پاکی می‌فرماید که در ذیل می‌آید:
پاكي 4 مرتبه دارد:
الف) پاكي سِرّ دل:
به معنای پاک شدن دل و ضمیر آدمی از غیر حقّ(خداوند) است که مصداق دقیق آن، التزام عملی به وحدت وجود است که در لایه های مختلف، بر قلوب سالکان، رخ می نماید و ایشان را شیرین کام می کند. این پاکی، معنای كلمه «لااله الا الله» است و درجه ايمان صدّيقان است؛ يعني پاكي از غير حقّ، يك نيمه و يك شرط ايمان است. لازم به ذکر است، تاکید عرفا بر اذکار توحیدی، دقیقاً به این دلیل است که زنگار تفرقه را از دلهای مشتاقان بزدایند و ایشان را در پناه خداوندی، قرار و آرامش دهند. شاید بتوان گفت که منبع تمام اضطراب ها و وسواس های فکری انسان، از تفرقه ذهن او نشئت می گیرد و به این مطلب، نه تنها عارفان مسلمان، بلکه عارفان دیگر مسلک ها هم اذعان کرده اند؛ مثلاً در آیین دائو که رنگ توحیدی پررنگی دارد(4).
دلهایی که در غبار تفرقه و گناه غرق‌اند، به مانند کودکانی هستند که از آینده خویش غافلند و در کوی و برزن، به بازی و خوشی مشغولند؛ در حالی که نمی دانند در بزرگسالی، چه در انتظار آنهاست. خداوند درباره کسانی که در تفرقه و انکار غرق شده اند، می‌فرماید:
...قُلِ اللَّهُ ثُمَّ ذَرْهُمْ فِي خَوْضِهِمْ يلْعَبُونَ(الأنعام/91)؛ یعنی ای پیامبر بگو: آن اللَّه است، آن گاه رهايشان ساز تا هم چنان به انكار خويش دلخوش باشند(ترجمه آقای آیتی).
ب) پاكي دل: پاک کردن نفس از هرچه اخلاق ذميمه است؛ مانند كبر، حسد، رُعونت (جهالت و حماقت)، ريا كه دوري از اينها، آدمی را به فضايل اخلاقي رساند. اين درجه متّقيان است. پاكي از اخلاق مذمومه، يك نيمه ديگر ايمان است.
ج) پاكي جوارح: از معصيت ها و حرمت ها؛ مانند حرام خوري، خيانت، غيبت که نيمه ديگر آن، آراسته شدن به فرمانبرداري از خداوند است. و اين درجه ايمان پارسايان است.
د) پاك داشتن تن و جامه است از نجاست ها تا انسان مهيّاي نماز و عبادت شود و اين درجه پاكي مسلماني است و سه قسم است:
یک. طهارت از خبث(نجاسات؛ خصوصاً ادرار)
دو. حَدَث(آنچه وضو یا غسل انسان را باطل کند، پس وضو یا غسل، طهارت از حدث است)
سه. چرك(آلودگی های ظاهری).
كمترين مرتبه پاك داشتن، همین مرتبه ظاهری و خيلي ها در این مرتبه مانده اند و به مراتب بالاتر نرفته اند. آنكه دايم در طهارت دست و پاي غرق است، خوب است توجه كند كه طهارت هاي مهمتري هم هست كه بايد به آنها روي آورد؛ مثلا ترك لقمه حرام يا ترک سخن زشت. بسيار كسان هستند كه جامه از نجاست پاك كرده اند؛ اما زبان و دست و قلبشان، مالامال از نجاست است. درست مانند كسي كه ميهماني را دعوت كرده و بيرون خانه را پاك و تميز كرده؛ اما اندورني خانه، پر از چرك و كثافت است.
-------------------------------------------------
پی نوشت ها:
(1) عزیز در عربی معنایی متفاوت از آنچه فارسی زبانان بکار می برند، دارد. مترجمان واژه عزیز در قرآن را مختلف معنا کرده اند که ویژگی مشترک همگی، صفتی از خداست که بر غیرِ خود، غالب و چیره است و مورد چیرگی هم قرار نمی گیرد(غالب لایُغلَب).
برخی ترجمه های "عزیز" در قرآن : آقایان (انصاریان: شکست ناپذیر)، (خرمشاهی:پیروزمند)، (مشکینی: غالب)، (الهی قمشه ای: مقتدر)، (پورجوادی: توانمند)، (موسوی همدانی در ترجمه المیزان: نیرومند)، (مکارم شیرازی: قادر).
(2) واژه عزیز در مورد قرآن، به معنای «شکست ناپذیر» (آقایان انصاریان، مکارم شیرازی، مشکینی، رضایی و...)، «ارجمند»(آیتی و پاینده)، «صاحب عزت» (الهی قمشه ای)، «گرانقدر» و «گرامی»(بهاءالدین خرمشاهی) معنا شده است.
(3) سوره بقره، آیه 222، ترجمه دانشمند فاضل آقای بهاءالدین خرمشاهی
(4) برای پیگیری بیشتر به پیوندهای زیر بروید:
http://ketab-nama.blog.ir/post/20
http://ketab-nama.blog.ir/post/18
http://ketab-nama.blog.ir/post/17
http://ketab-nama.blog.ir/post/16
http://ketab-nama.blog.ir/post/15
http://ketab-nama.blog.ir/post/14
http://ketab-nama.blog.ir/post/10
327 views19:59
ک
