2023-05-25 06:33:34
فرهاد قنبری
خاتمی سوپاپ اطمینان!!
یکی از نشانه‌های جوامع توسعه‌نیافتهٔ سیاسی استفادهٔ اندیشیده‌نشده از واژگان و گزاره‌های پرتکرار و سکه روز است. به گزارهٔ «خاتمی سوپاپ اطمینان نظام است» که ورد زبان کودک و پیر و جوان و محافظه‌کار و برانداز و احمدی نژادی و... است، دقت کنیم.
نمی‌دانم این گزاره اولین بار توسط چه‌کسی و در کجا مطرح شده‌است. اما اگر یقهٔ یکی از تکرارکننده‌های این جمله را بگیریم و بگوییم که برادر و خواهر من این جملهٔ «خاتمی سوپاپ اطمینان است» را برایم توضیح بده!!! احتمالاً یا چند ناسزا حواله او و پرسشگر خواهد کرد و همان کلیشه‌ای که بیست سال است سلطنت‌طلبان و چند شبکه ماهواره ای مشغول تکرار آنند را خواهد گفت که: «اگر خاتمی نبود این نظام تا الان به بن‌بست رسیده و بساطش را جمع کرده و رفته بود و این خاتمی بود که با سیاست‌های مکارانه و حیله‌گرانهٔ خود نظام سیاسی را در عرصهٔ داخلی و بین‌المللی به پیش هدایت کرده و می‌کند.»
اما اگر از همین افراد بپرسیم، خاتمی مگر چه‌کارهٔ این نظام است که سوپاپ اطمینان آن باشد؟ احتمالاً به اتفاق خواهند گفت که هیچ‌کاره.
حال اینکه چگونه یک فرد هیچ‌کاره که حتی به اندازهٔ نگهبان و دربان یک بانک هم قدرت ندارد توانسته سوپاپ اطمینان یک نظام سیاسی شود؟ سوالی است که فقط خود پاسخشان را می دانند.
یا اگر از آنها بپرسیم خاتمی در هشت سال دولت احمدی‌نژاد، کجا بود که سوپاپ اطمینان نظام شود؟ یا در حوادث سال هشتاد و هشت کجا بود که سوپاپ اطمینان شود؟ و یا اصلاً در دولت روحانی و برجام و روی کار آمدن ترامپ در آمریکا و فشار حداکثری و ده‌ها مشکل ریز و درشت دیگر [به جز حمایت از روحانی که همه نیک می دانیم در صورت عدم حمایت خاتمی هم روحانی پیروز انتخابات بود، چرا که جامعه خیلی زودتر از تکرار خاتمی تصمیم به حمایت از روحانی گرفته بود] کجا بود که سوپاپ اطمینان شود؟ و.. احتمالا به چند ناسزا و توهین دیگر بسنده خواهند کرد.
البته این را هم می‌دانم که نوشتن در مورد این مسائل و نقد کردن این نگاه رایج در جامعه حقیقتاً پوست‌کلفتی می‌خواهد، چون در جامعه‌ای که همه در ناامیدی و عصبانیت به سر می‌برند و توسعه سیاسی در همان طفولیت خود به فلج اطفال دچار شده است، کسی به شنیدن اینگونه سخنها علاقه‌ای ندارد و اغلب مردم دوست دارند که وقتی اسم سیاستمداری را می‌آوریم با چهار فحش و ناسزا همراه کنیم وگرنه به جیره‌خواری و وسط‌بازی و خزعبلاتی از این قبیل متهم هستیم.
خاتمی نه سوپاپ اطمینان نظام و نه سوپاپ اطمینان هیچ سیاستمداری است و نه دستش با کسی در یک کاسه است و نه به دنبال تحمیق مردم و نه هیچ چیز دیگری شبیه این گزاره‌های کلیشه ای رایج میان اپوزسیون ماهواره ای و توییتری است. خاتمی طی این دهه‌ها همانی بوده که امروز هست و این جامعه است که در هر برهه‌ای بنا به شرایط انتظار دیگری از او داشته و براساس اوضاع و احوال روحیش گاهی به در خانه او سرایز شده و از او خواسته که کاندید ریاست جمهوری شود و روز دیگر از خواسته خود پشیمان شده و شروع به لعن و نفرین او کرده‌است. خاتمی همیشه همین بوده است، او هیچگاه نه به دنبال براندازی نظام سیاسی بوده و نه به کسی چنین قولی داده و نه چنین شعاری بر زبان آورده بود که حالا زیر حرف خود زده باشد. تمام تلاش خاتمی در این دهه‌ها انجام برخی اصلاحات سیاسی و نزدیک کردن افق‌ها فکری و ایجاد آشتی ملی و اخلاقی‌تر کردن فضای سیاسی کشور بوده‌است.
حال اینکه خاتمی چقدر در این زمینه موفق بوده یا شکست خورده‌است و یا اینکه اصلاً به چنین رویکردی اعتقاد داریم یا از آن گذر کرده‌ایم بحث دیگری است، اما خاتمی همیشه همین نگاه را دنبال کرده‌است و این جامعه بوده‌است که گاهی مانند سال ۷۶ و ۷۸ و ۸۰ و ۸۸ و ۹۲ و ۹۶ به سمت او رفته‌است و گاهی هم مثل سال ۸۴ و امروز به او پشت کرده و روی خوش نشان نداده‌است.
@kharmagaas
5.4K views03:33
K
