2021-03-30 18:43:12
مانعزدایی از تولید به شکل غیرشعاری
محمدرضا جلائیپور
ده سالی است که نام سالها اقتصادی شده و اغلب نهتنها در آن سالها اهداف تعیینشده و شعارهای اعلامی محقق نشده که حتی بعضا به خاطر جدی نگرفتن اصلاحات نهادی و سیاستی ضروری برای تحقق آن شعار، وضعیت در زمینهٔ اعلام شده بدتر هم شده است. آخرین نمونهاش هم سال ۹۹ که سال «جهش تولید» نامیده شده بود ولی عملا شاهد «افت تولید» بودیم. اگر مجلس، دولت و سایر نهادهای حکمرانی و عمومی میخواهند امسال نامگذاری فراتر از شعار برود و عملا محقق شود، توجه به تجربهٔ ایران و سایر کشورها دربارهٔ سیاستها و اصلاحات نهادی کارآمد و موثر در افزایش تولید ضروری است. مثلا موارد زیر از جمله اقتضائات مانعزدایی کارآمد در مسیر افزایش تولید ملی است:
تسریع در واکسیناسیون همگانی کرونا (که مستلزم واردات بیشتر واکسنهای معتبر، افزایش ظرفیت تولید واکسنهای معتبر ساخت داخل و افزایش کارآمدی سازوکار شفاف و عادلانهٔ توزیع و تزریق آن است) برای تسریع بازگشت شرایط کار نیروی کار و بنگاههای تولیدی و بازار ایران به وضعیت غیرکرونایی
تسریع در رفع تحریمهای اقتصادی آمریکا علیه ایران (که مستلزم ابتکار عمل و تحرک دیپلماتیک بیشتر ایران و یکپارچگی صدای حاکمیت ایران در مذاکرات لغو عزتمندانهٔ این تحریمهاست)
افزایش امید اجتماعی و ثبات و امنیت سیاسی (که از لوازم افزایش سرمایهگذاری تولیدافزا در ایران است و مستلزم تن دادن به اقتضائات افزایش مشارکت سیاسی و امید به اصلاح و بسط عدالت و آزادی و دموکراسی است)
رفع انحصارهای صنفی و دولتی در بازارهای مستعد رشد کشور
حرکت از مجوزمحوری (که متاسفانه سقف تعداد دارد) به گواهینامهمحوری (بدون سقف تعداد گواهینامه)
کوتاه و سریع کردن فرآیند بروکراتیک کسب مجوزهای کسب و کار و تولید
رفع محدودیت و امنیتیزدایی از ارتباطات تجاری با کشورهای همسایه و غیرهمسایه و صادرات (به ویژه در حوزههایی که بازار ایران توسط بنگاههای ایرانی اشباع شده است، از جمله در اقتصاد دیجیتال - مثلا تاکسیهای اینترنتی)
رفع مداخلات قیمتی ضدتولید و اخلالگر در سیگنالدهی قیمتها و بازار رقابتی سالم توسط دولت (و به جای آن افزایش حمایت مستقیم مالی دولت از شهروندان زیر خط فقر)
رفع محدودیت و موانع در مسیر واردات دانش و فناوری تولید در حوزههای تولیدی دانشبنیان
رفع محدودیت در مسیر واردات تجهیزات و ماشینآلات نوین تولیدیها
رفع محدودیت و دشواریها و تحریمهای مبادلات مالی و بانکی میان بنگاههای ایرانی و غیرایرانی
زمینهسازی برای افزایش چشمگیر سهم ایران در بازار ۱۵ کشور همسایه
اولویتدهی به تبدیل ایران به هاب ترانزیتی منطقه از طریق تقویت دیپلماسی راه برای کاهش هزینههای انتقال کالا در ایران و از ایران به سایر کشورها
حرفهایسازی نیروی نظامی و دفاعی و لغو خدمت ناکارآمد سربازی (که تاخیر در آن مانع مشارکت بخشی از نیروی کار جوان کشور در افزایش تولید ملی شده است)
توقف مالیاتگیری از بنگاهها (که به تولید لطمه میزند) و آغاز مالیاتگیری تصاعدی از درآمد خانوار و افزایش کارامدی هزینههای درآمدهای مالیاتی برای تامین خیر همگانی و کاهش نابرابری
افزایش امنیت و جذابیت و سادگی سرمایهگذاری داخلی و خارجی در ایران (به ویژه در حوزههای کاربر و تولیدی)
تقویت طرحهای اشتغالزایی مشارکتی و حساس به ظرفیتهای ویژهٔ محلی
تسهیل دریافت تسهیلات مالی و بانکی برای بنگاههای تولیدی کوچک
یکرقمیسازیِ تورمِ ضدتولید از طریق کاهش کسری بودجهٔ دولت که مستلزم اصلاح ساختار بودجه و اصلاح نظام بانکی است
سرمایهگذاری بیشتر برای افزایش کیفیت آموزشی عمومی پیشادانشگاهی و دانشگاهی در ایران که مهمترین لازمهٔ تربیت نیروی کار ماهر و تولید دانشبنیان است
آزاد و تواناتر کردن نهادهای نمایندگی نیروی کار برای افزایش قدرت چانهزنیشان و بهبود شرایط کار
افزایش تقاضا برای کالای تولیدی داخلی از طریق تن دادن به اقتضائات رقابت کیفیتافزا در بازار و رشد اقتصادی بالا، باکیفیت و فراگیر و سازوکارهای کارآمد و عادلانهٔ بازتوزیع ثروت
بدون گام برداشتن عملی در مسیرِ چنین اهدافی، مانعزدایی از تولید صرفا در حد شعار میماند.
به ما بپیوندید:
@ModirCenter_Com
Instagram.com/modircenter
55 views15:43