نیت هر عمل، به معنای چرایی انجام آن در نفس آدمی است. برای مثال | محمدعلی انصاری
نیت هر عمل، به معنای چرایی انجام آن در نفس آدمی است. برای مثال، چرایی خواندن نماز، نیت آن است كه ممكن است «قُرْبَةً اِلَی الله» باشد و بنا به امر الهی كه «فَصَلِّ لِرَبِّكَ وَ انْحَرْ» (پس برای پروردگارت نماز گزار و قربانی كن) ادا شود و ممكن است نیتی جز آن در میان باشد. یا مثلاً اگر چرایی رفتن به مجلس ذكر اهل بیت، احیای سیرۀ ایشان و تقویت شعائر دینی و قدم برداشتن مطابق سیرۀ آنان است، این چرایی، همان نیت رفتن به مجلس ذكر است.
به تعبیری، نیت شیوۀ نگاه انسان به عمل و دلیل انجام آن است و جوهرۀ حقیقی عمل را تشكیل می‌دهد. میزان خلوص عمل، بسته به نیت انسان است و نیت پیشانی عمل اوست. هر اندازه نیت عمل برای خدا و قرب به اوست، به همان مقدار بالا می‌رود و هر اندازه كه برای هواست، از اعتبار ساقط می‌شود و بهره‌ای به انسان نمی‌رساند. برای همین هم در حدیث آمده است: «إِنَّمَا الأَعْمَالُ بِالنِّیاتِ». به‌درستی كه اعمال، وابسته به نیت‌هاست. در حدیثی دیگر آمده است: «نِیةُ الْمُؤْمِنِ خَیرٌ مِنْ عَمَلِهِ». نیت مؤمن از عملش بهتر است. زیرا اگر نیت اصلاح نشود، عمل نیز به‌درستی و صلاح نمی‌گراید.
کتاب شکوه نیایش، شرح صحیفه سجادیه، ج۳، صص ۳۴٠-۳۴۱.
