#مقالات_هفته_نامه #نشریه_شماره_133 تکامل هوش مصنوعی |قسمت سو | هفته نامه زمان ظهور
#مقالات_هفته_نامه #نشریه_شماره_133
تکامل هوش مصنوعی |قسمت سوم
تولیدمثل اولین ربات‌های زندۀ جهان!
ربات‌های هوشمند کنونی با سرعتی شگفت‌انگیز معادله‌ها را تحلیل می‌کنند و در میان میلیون‌ها انتخاب موجود، بر اساس هوش قدرتمند خود و تحلیل همۀ داده‌ها ـ‌که بسیار قدرتمندتر از هوش انسان است‌ـ انتخاب برتر را برمی‌گزینند و آن را به پژوهشگران و مهندسان ارائه می‌دهند تا سازۀ جدیدی با سازگارترین خصوصیات بسازند. در ترکیب سیستم‌های هوشمند مصنوعی با سیستم‌های زندۀ دارای قدرت زاد و ولد، تولید سازه‌های سازگار با محیط، می‌تواند به‌صورت خودبه‌خود و بدون نیاز به مهندسان و کارخانه‌ها انجام شود. هوش مصنوعی به‌جای آنکه به دانشمندان و مهندسان، طراحی‌ای را ارائه دهد، به سیستم زندۀ دارای سلول‌های بنیادی با قابلیت تبدیل‌شدن به میلیون‌ها انتخاب، دستور تبدیل به سازگارترین سازۀ بیولوژیک را می‌دهد و از اینجا به بعد تولید سازه‌های بعدی (فرزند) به‌صورت خودکار و تحت فرمان برنامۀ ژنتیکی والد زندۀ دارای نقشه ژنتیکی، پیش می‌رود.
نخستین سازه‌های زنده در جدیدترین ابداع دانشمندان بیوتکنولوژی ساخته شده است؛ بدون آنکه در ساختار ژنتیکی آن، دستکاری‌ای صورت گرفته باشد. این سازه‌های جدید، بسیار ریز هستند، ولی جرقه‌ای در جهت سازه‌های زندۀ بزرگ‌تر در آینده خواهند بود که بر اساس فرمان قدرتمند هوش مصنوعی ساخته می‌شوند و بهترین بازده را در جهت بزرگ‌ترین چالش‌های کنونی بشر از جمله همه‌گیری‌های بعدی یا تغییرات اقلیمی ناشی از تأثیر گلخانه‌ای گاز دی‌اکسید کربن و ... خواهند داشت. ساخت موجود زندۀ مصنوعی، فقط محدود به دستکاری‌های ریز ژنتیکی نیست، بلکه پیشرفت تکنولوژی و هوش مصنوعی می‌رود تا موجود زندۀ مصنوعی‌ای را در میان میلیون‌ها موجود زندۀ ممکن، برگزیند که بزرگ‌ترین کارآمدی را برای سازندگان آن، داشته باشد.
ولی غول‌های زندۀ آینده که نه‌فقط ممکن است در برطرف‌کردن بسیاری از چالش‌ها سودمند باشند، گاهی به‌دلیل دید محدود سازندگان آن و نداشتن توازن لازم بین تأثیر مثبت و منفی، می‌تواند جامعۀ بشری را با چالش‌های جدید و حتی خطر انقراض مواجه کند. اجرای برنامۀ هوش مصنوعی روی نقشه ژنتیکی ـ‌که طبیعتاً خودخواه است‌ـ هرچند می‌تواند در کوتاه‌مدت برخی چالش‌ها را برطرف کند در درازمدت، در رقابت جدی با دیگر موجودات زندۀ کیهان از جمله انسان، قرار خواهد گرفت. پیشرفت علمی امروز، ما را نیازمند مدیریتی قدرتمند بر این پیشرفت‌ها کرده است؛ مدیریتی عادلانه و جهانی که این پیشرفت‌ها را کنترل کند و از آن در جهت پیشرفت انسان هوشمند و نه نابودی آن استفاده کند.
نتایج قبلی پیشرفت‌های بشری در زمینۀ تکنولوژی، این خطر را هشدار می‌دهد؛ انرژی پاک هسته‌ای که مورد استفادۀ زورمداران جهان قرار گفت و نمونۀ آن، انفجارهای هسته‌ای در جریان جنگ جهانی بود و هوش‌های مصنوعی کنونی که در جهت پیشبرد جاسوسی‌های اطلاعاتی در زندگی خصوصی افراد انجام می‌شود و ... هشداری جدی بر همانندسازی بیولوژیک این سیستم‌هاست.
دانشمندان آمریکایی ـ‌که اولین ربات‌های زنده را ایجاد کرده‌اند‌ـ می‌گویند نوعی از ربات‌های زنده، موسوم به «زنوبات»، اکنون می‌توانند تکثیر شوند. زنوبات‌ها از سلول‌های بنیادی قورباغۀ پنجه‌دار آفریقایی (Xenopus laevis) که نام خود را از آن گرفته‌اند، تشکیل شده‌اند و دارای عرض کمتر از یک میلی‌متر (۰.۰۴ اینچ) است. برای اولین بار در سال ۲۰۲۰ پس از آزمایش‌ها نشان داده شد این حباب‌های ریز می‌توانند حرکت کنند، به‌صورت گروهی با هم کار کنند و خوددرمانی کنند. اکنون دانشمندانی که آن‌ها را در دانشگاه ورمونت، دانشگاه تافتس و مؤسسه مهندسی بیولوژیکی Wyss دانشگاه هاروارد توسعه داده‌اند، گفته‌اند شکل کاملاً جدیدی از تولیدمثل بیولوژیکی، متفاوت از هر حیوان یا گیاه را کشف کرده‌اند. «مایکل لوین»، استاد زیست‌شناسی و مدیر مرکز اکتشاف آلن در دانشگاه تافتس ـ‌که یکی از نویسندگان این تحقیق جدید بود‌ـ گفت: «من از این شرایط شگفت‌زده شدم. [1 - 2] تکامل سیستم‌های هوشمند غیرزنده امروز وارد مرحلۀ تازه‌ای می‌شود؛ حتی آن را همانندسازی می‌کند؛ ولی آنچه باقی است تبدیل این سیستم‌ها به سیستم دارای هوشیاری است. هوشیار کردن هوشمندی، گامی احتمالی و بزرگ در آینده خواهد بود.
سه مرحلۀ هوشیاری
یک چالش برای اینکه ماشین‌ها خودآگاه شوند این است که هوشیاری در انسان‌ها به‌خوبی تعریف نشده است و این، سبب می‌شود برنامه‌ریزها خیلی دشوار چنین وضعیتی را در الگوریتم‌های هوش مصنوعی همانندسازی کنند؛ اگر این کار اساساً غیرممکن نباشد. دانشمندان سه سطح از هوشیاری را در انسان تعریف کرده‌اند و این بر اساس محاسباتی است که در مغز رخ می‌دهد:
