تاملی در گزارهی «معجزه اثبات نمیکند که پیامبر از جانب خداوند | افکار و آراء حیدر حبالله
تاملی در گزارهی «معجزه اثبات نمیکند که پیامبر از جانب خداوند مبعوث شده است»
تالیف: حیدر حب الله ترجمه: مجمع علمی طور سینا
پرسش: دلایل پیامبریِ پیامبران به واسطه معجزات، تنها اثبات میکند که در پس این معجزهها موجود برتری وجود دارد ولی ضرورتا به این نتیجه نمیانجامد که آن موجود، همان خالق و صانعی است که الله نام دارد. چگونه می توان اثبات کرد خداوند سبحان همانی است که پیامبری را فرستاده است و معجزهای را در اختیار او قرار داده است؟
پاسخ: اگر به فرایندی که متکلمان مسلمان برای اثبات بعثت پیامبران از طریق معجزه به آن اتکا میکنند بیاندیشیم، مییابیم که این فرایند بر این فرض استوار است که میان معجزه و وجود خداوندی که صاحب معجزه را فرستاده، رابطهای منطقی وجود دارد. یکی از دلایلی که برای اثبات این رابطه منطقی به کار میگیرند این است که اگر معجزهای در اختیار شخصی قرار بگیرد که واقعا پیامبر نیست مردم به گمراهی کشیده میشوند؛ زیرا از نظر آنان چنین عملی از دست یک انسان بر نمیآید و در نتیجه عقل نظری و عملی، آنان را – به گونهای منطقی و واقعی- به این اندیشه وامیدارد که معجزه در دستان این فرد محقق نمیشود مگر اینکه خداوند این امکان را برایش فراهم کرده باشد. به هر حال این معجزه به عنوان یک دلیل به مردم ارائه شده است. بنابراین با این دلیل در دادگاه عدل الهی حجت خواهند داشت.
طبق این ارتباط منطقی که متکلمان مسلمان آن را پذیرفتهاند – که خود، مبتنی بر این اصل است که به هیچ وجه کار زشتی از خداوند سر نمیزند و تحریک مردم به بیراهه یکی از همین اعمال زشت به حساب میآید… – طبق این قاعده، دیگر فرقی نمیکند که خود خداوند این معجزه را در اختیار این فرد (که پیامبر نیست) قرار داده باشد یا اینکه به یکی از مخلوقات خود، اجازه دهد که این معجزه را در اختیار چنین شخصی قرار دهد؛ چرا که بنا بر هر دو فرض –چه اینکه خود خداوند این معجزه را در اختیار شخص مذکور قرار داده باشد یا به مخلوقی از مخلوقات خود، این تمکن و اجازه را بدهد که به آن شخص، قدرت خارقالعادهی معجزه را بدهد- کسانی را که از این فرایند خبر نداشتهاند فریب داده و آنها را از نظر منطقی به بیراهه کشانده است (لطفا به این کلمه منطقی توجه کنید). به عبارت دیگر گمراهی آنها منطقی و حاصل عقل سلیم نظری و عملی آنها است البته که در کنار این عقل، فطرت اصیل آنان نیز که خداوند به آنها بخشیده است و از طریق آن با انسانها به قضاوت می نشیند نیز چنین نتیجه ای را به دنبال خواهد داشت؛ به این دلیل که خواهند گفت در هر صورت این خداوند است که چنین امکانی را برای مدعی نبوت فراهم کرده است و فرقی نمی کند...