چگونه وسوسه اتفاق میافتد؟ آیا شیطان، درون ما است؟ تالیف: حید | افکار و آراء حیدر حبالله
چگونه وسوسه اتفاق میافتد؟ آیا شیطان، درون ما است؟
تالیف: حیدر حب الله ترجمه: مجمع علمی طور سینا
پرسش به نظر شما این جمله که درون هر انسانی شیطانی است که او را وسوسه میکند، چه معنایی میتواند داشته باشد؟ آیا معنایش این است که درون من موجود دیگری وجود دارد که نامش شیطان است و افکار اشتباه و زشت را به من القا میکند؟ آیا شیطان، در عالم دیگری مانند عالم مثال زندگی میکند و تمام این فعالیتهای گستردهاش در همانجا اتفاق میافتد؟ آیا میتوانیم وسوسه شیطان را اینطور تفسیر کنیم؟
پاسخ واژه عربی وسوسه به معنای رساندن پنهانی یک اندیشه یا تصور به دیگری یا گمراهکردن شخصی به صورت مخفیانه است و گویا نجوایی در گوش است. ما نمیدانیم فرآیند تکوینی و نظام طبیعی وسوسه چگونه است. تنها چیزی که از متون دینی به دست می آید این است که شیطان میتواند افکاری را در ذهن ما و امیالی را در روان ما برانگیزاند، و البته به این معنی نیست که شیطان درون ما لانه کرده است، بلکه ممکن است این موجود، بیرون ما باشد ولی قدرت این را دارد که تصوراتی را القا کند و امیال منحرفی را برانگیزاند.
لازم است به این نکته دوباره توجه کنیم که برخی از شیاطین، انسانها و جنیان هستند و پر واضح است که درون هر انسان، انسان دیگری نمیتواند زندگی نمیکند! خداوند تبارک و تعالی میفرماید: « وَ كَذلِكَ جَعَلْنا لِكُلِّ نَبِيٍّ عَدُوًّا شَياطينَ الْإِنْسِ وَ الْجِنِّ يُوحي بَعْضُهُمْ إِلى بَعْضٍ زُخْرُفَ الْقَوْلِ غُرُوراً وَ لَوْ شاءَ رَبُّكَ ما فَعَلُوهُ فَذَرْهُمْ وَ ما يَفْتَرُونَ»[2] (انعام: 112) و میفرماید: « مِن شَرِّ الْوَسْوَاسِ الخَنَّاسِ الَّذِى يُوَسْوِسُ فىِ صُدُورِ النَّاسِ مِنَ الْجِنَّةِ وَ النَّاس»[3] (ناس: 4-6)
تاکنون صاحبنظران، دربرابر پرسش از چیستی جن، دو پاسخ ارائه کردهاند، پاسخ نخست از جانب برخی از متکلمان مسلمان و تعدادی از اندیشمندان همعصرما[4] مطرح شده است که طبق آن، جنیان موجوداتی جسمانی و لطیف هستند؛ پاسخ دوم را نیز صدرالدین شیرازی ارائه میکند که ...