فرید مدرسی

2018-12-01 17:15:28
نِوشتَکِ امروز

طبلی توخالی می‌آید؛ با صدایِ مَهیب
اصلاح‌طلبان و اصولگرایان در موزهٔ تاریخ

دو جریان اصلاح‌طلبی و اصولگرایی مرده‌اند اما برخی همچنان امیدوارند که معجزه شود و علائم حیات ظهور کند و مرگِ‌مغزی این دو جریان پایان یابد.
خیالات است؛ بدنه اجتماعی از این دو جریان بریده‌اند، اعضای آنان سردرگم هستند و راس این دو جریان، هیچ ارتباطی با بدنه و جامعه ندارند.
تئوری‌پردازی آنان کهنه، نامرتبط با مطالبات نسل امروز و برآمده از دانش کلاسیک و تجربه فرومانده در دهه ۶۰ است.
از دوم خرداد جز نوستالوژی نمانده و از تیر ۸۴ التقاطی اوهام‌گونه برجا مانده. سال ۹۶ برای اصولگرایان خلاصه شده در دیداری با چهره‌ای پر از خالکوبی که او هم آخرین میخ را بر تابوت زد. دولت، فراکسیون امید و شورای شهر تهران هم تنها امید اصلاح‌طلبان بود که هزینه‌ای بر دوش‌شان گذاشت و زلزله‌ شد که همان نوستالوژی هم فروریخت.
اکنون جامعه بریده از نخبگان و جریان‌های سیاسی، وامانده و حیران در آرزوی آینده‌ای شیرین نشسته‌اند که روزی فرارسد؛ بدون اندک تلاشی برای آن. این شرایط راهی جز این باقی نمی‌گذارد که یک منجی بر این موج سوار شود که نه برنامه‌ای نشان دهد و نه تیمی داشته باشد و نه آینده‌ای را ترسیم کند. او تنها یک چیز دارد؛ تصویری رسانه‌ایِ قدرتمند که بر احساسات سوار شود و طبلی توخالی باشد، با صدای مهیب.
@faridmod Open / Comment

2018-12-01 16:15:46 حیدر العبادی دیشب اعلام کرد که نخست‌وزیری "عادل عبدالمهدی" به نفع منافع استراتژیک ایران در عراق نبود.

این ادعا اولین‌بار است که توسط سیاستمداران ارشد عراقی به صورت عمومی اعلام می‌شود؛ اگرچه پیشتر در محافل خصوصی جریان مالکی، عبادی، حکیم و صدر آن را گفته بودند اما هیچکدام این ادعا را تا پیش از این، علنی نکرده‌اند. فقط هادی العامری و جریان فتح منهای عصائب منکر این ادعا هستند.
شاید کنار گذاشتن العبادی از نخست‌وزیری را بتوان دلیلی بر بیان این ادعا دانست اما همزبانی‌اش با برخی جریان‌هایِ بیتِ شیعه این مبنا را سست می‌کند.
العبادی در این بخش از گفتگویش چرایی ادعایش را شرح نمی‌دهد اما می‌توان آن را حدس زد و بر آن تحلیل نوشت.
در آینده رخدادهای دیگری در عراق روی می‌دهد که این ادعا را روشن‌تر و محدوده آن را مشخص می‌کند.
@faridmod Open / Comment

2018-11-29 18:16:42
پاشنهٔ آشیل دولت و مجلس چیست؟

بزرگترین مشکل دولت، ‎دولت است.
دولتی که راس آن، بدنه را نمی‌بیند و آنچنان فربه شده که توان حرکت دادن این سر ممکن نیست؛ چه رسد به اینکه آگاه باشد از رفتار وزرا و معاونان و مدیران خود.
اینگونه است که گاهی ‎تصمیماتِ نابخردانهٔ بدنه می‌شود ‎"دشمن دولت".

‏بزرگترین مشکل ‎مجلس، حاکم شدن ده‌درصد بر اکثریت است؛ نه کوچکترین فراکسیون، بلکه بخشی از آن، ۲۹ نماینده بر ۲۹۰ نفر.
قطعا این اتفاق نتیجه نامدیریتِ ‎رئیس‌مجلس، مرگِ مغزیِ ‎فراکسیون امید و فلج بودنِ ‎فراکسیونِ مستقلین است.
@faridmod Open / Comment

2018-11-24 23:34:46 اظهارات مهم آیت‌الله خامنه‌ای در درس خارج فقه؛ ۲۸ آبان‌ماه:

حکومت امانتی است که مردم به ما سپرده‌اند؛ مقام، امنیت و دین را...

این قراردادهای اجتماعی، همان حقوق شهروندی است. این چیزهایی که حالا امروز فرنگی‌ها یاد گرفته‌اند، حرف‌هایی است که در روایات و قرآن ما هست؛ در حدیث می‌گوید «اَوفاكُم بِالعَهد»؛ «عهد» یعنی قرارداد، آن چیزی که بین شما و بین دیگران قرارداد بسته شده...
@faridmod Open / Comment

2018-11-23 01:44:39 درباره آیت‌الله بروجردی

محمد یزدی در کتاب خاطراتش گفته است: «در آن روزها، در حوزه علمیه این تفکر جان گرفت که فداییان اسلام، قصد متلاشی کردن حوزه را دارند و می‌خواهند حوزه را از سمت کار علمی و فرهنگی به سوی مبارزه مسلحانه سوق دهند. حتی معروف شد که مرحوم آیت‌الله بروجردی به افرادی دستور داده است که جلو نشر افکار مرحوم نواب صفوی را در میان طلاب بگیرند و اگر لازم شد، با آنها برخورد فیزیکی نمایند... مرحوم آیت‌الله بروجردی که در راس حوزه قرار داشتند، طبیعی بود که به دلیل سمتی که داشتند و اعتقاد به لزوم حفظ و صیانت از حوه علمیه و جلوگیری از فروپاشی آن، با فداییان موافق نباشند... »
البته نواب صفوی هم در مورد مقصود و هدف فعالیت طلاب «فداییان اسلام» در این دوره به صراحت گفته بود: «مخصوصاً به حاج‌ سید هاشم حسینی [یکی از اعضای شاخص فداییان اسلام در قم]... گفتم برو قم و در آنجا انقلاب برپا کن.»
@faridmod Open / Comment

2018-11-19 15:18:08
حُبابِ انقلابی/غیرانقلابی در قم
چرا آیت‌الله خامنه‌ای از "حوزه انقلابی" سخن می‌گویند؟

فرید مدرسی

دوقطبی حامیان و مخالفان نظام در قم "حُباب" است؛ حبابی که با قصد بهره‌برداری‌ سیاسی، جریانی، فردی، خویشاوندی یا عدم اطلاع دقیق، تشریح، تعمیق و بزرگ شده است؛ بادکنکی که گاهی در داخل کشور و گاهی در بنگاه‌های رسانه‌ای و اندیشکده‌های خارج از ایران در آن دمیده می‌شود. این دو قطبی گاهی در واژگان مختلف جانمایی می‌شود: حوزه انقلابی/غیرانقلابی، حکومتی/سنتی و... . [این ادعا برآمده از دریافتی میدانی از حوزه است.]

واقعیت این است که در درون حوزه علمیه قم خط قرمزی به نام "جمهوری اسلامی ایران" وجود دارد و منتقدان سیاست‌ورزی حاکمان و حتی منتقدان نظریِ ایدئولوژی نظام هیچگاه از این امر تخطی نکرده و در محافل خصوصی نیز به صراحت اجازه خدشه به این خط قرمز را نمی‌دهند. چه خوشایند برخی باشد و چه ناخوشایند؛ بر این باور دارند.

منظور از "حوزه"، حاشیه‌نشینان نیستند که نه تاثیری در حوزه دارند و نه در کالبد حوزه قرار گرفته‌اند. منظور اساتید، فضلا و علمای حوزه هستند که در تشکل‌های حوزوی یا نهادها و بیوت صاحب تصمیم‌سازی و جایگاه هستند. اینها برخلاف ذهنیت خارج‌نشینان حوزه، تطبیقی با آرایش سیاسی/فکریِ مرسوم ندارند. پس تعجب‌برانگیز است که چگونه آن شخصیت یا تشکل یا نهاد حوزوی این موضع را گرفت یا آن رفتار را انجام داد.

در رخدادها و مراسم‌های درون حوزوی و فراحوزوی می‌توان نکاتی را یافت که دو قطبیِ کاذب را رد می‌کند؛ از حضور سرآمدان جریان سنتی حوزه کنار مقامات نظام تا مواجهه طرفداران حکومت برابر اقدام نادرست افراد منتسب به حکومت. آنانی که می‌خواهند حوزوی باشند و بمانند و در آینده خود تنها به این مسیر می‌اندیشند، حاضر نیستند اصول حوزوی را قربانی دیگر ارزش‌ها کنند. البته ملبسانی هم هستند که آتیه خود را خارج از حوزه طراحی کردند و می‌توانند گاهی از اصول حوزه بگذرند.

تلاش برخی برای پویا نگاه داشتن این دوقطبی انقلابی/غیرانقلابی که در اصل همان دوقطبی حامیان نظام و مخالفان آن است، را نمی توان رد کرد و مشهود است؛ سازندگان آن، اینگونه قطب‌بندی را راحت کردن حلِّ مسئله می‌پندارند. همچنین برای برخی در داخل و خارج ایران، این دوقطبی نافع است و بسترساز. اما در واقع، این دو قطبی کاذب است؛ حتی اگر اکنون با حمایتِ رسانه‌ای، زنده قلمداد شود تا چند صباحی دیگر مرگ این دوقطبیِ متولد نشده را رسما باید به سوگ بنشینند.

سوالی مطرح می‌شود که چرا آیت‌الله خامنه‌ای از "حوزه انقلابی" سخن می‌گویند و بارها حوزویان را خطاب قرار داده‌اند؟!
به نظرم، دقیقا این تز در جهت نفی چنین دوقطبی است و در راستای تقویت همراهی کالبد حوزه از نظام. معتقدم ایشان کلیت حوزه را انقلابی می‌دانند و حوزه انقلابى را همان ماندگاری خط قرمز جمهورى اسلامى در حوزه ترسیم می‌کنند كه کلیت حوزه نیز وفادار است به آن. آیت‌الله خامنه‌ای بیش از همه شخصیت‌ها و جریان‌های حکومتی کالبد حوزه را می‌شناسند و تعامل‌های مستقیم و غیرمستقیم هم موید این مسئله است؛ تاییدات مکرر بر مرجعیت نجف در مقاطع گوناگون و نیز روابط علنی و نیمه‌علنی با مراجع تقلید قم (در تهران، قم، مشهد) نیز نشانه‌هایی از این امر است. اما برخی جریان‌ها در درون حکومت به دلیل ناآشنایی، و برخی جریان‌های خارج ایران برای پروژه تقابل‌سازی با جمهوری اسلامی، این تقسیم‌بندی را تقویت می‌کنند. این تلاش‌های آگاهانه یا ناآگاهانه ممکن است عمر این حُباب را بیشتر کند اما توان حیات‌بخشی به آن را ندارد.
yon.ir/ckyly

@faridmod Open / Comment

2018-11-18 11:37:52 گاندیِ نجف که با زنی اروپایی ازدواج کرد پس از مرگ آن زن، شیخ علی قمی به‌هم ریخت مرتضی مطهری از "شیخ علی قمی" اینگونه روایت می‌کند: "یكی از زُهّاد بسیار معروف عصر ما كه واقعاً مرد متقی و پرهیزكاری بوده و فقیه عالمی هم بوده مرحوم آقا شیخ علی زاهد… Open / Comment

2018-11-18 09:17:14
گاندیِ نجف که با زنی اروپایی ازدواج کرد
پس از مرگ آن زن، شیخ علی قمی به‌هم ریخت

مرتضی مطهری از "شیخ علی قمی" اینگونه روایت می‌کند:

"یكی از زُهّاد بسیار معروف عصر ما كه واقعاً مرد متقی و پرهیزكاری بوده و فقیه عالمی هم بوده مرحوم آقا شیخ علی زاهد قمی است كه در نجف بوده است. ایشان یك تعصب و تصلّبی داشت [در عدم استفاده از كالاهای خارجی]. یك گاندی بود ولی گاندی برای خودش، نه برای همه مردم ولهذا خاصیت كار گاندی را نداشت. امتعه خارجی را خودش برای خودش تحریم كرده بود؛ البته روی یك نظر صحیحی، می‌گفت تا امتعه مسلمانی هست، ما امتعه خارجی استفاده نمی‌كنیم. تا پارچه وطنی و داخلی بود، پارچه خارجی نمی‌خرید. اگر چای هم می‌خواست بخورد چای خارجی نمی‌خورد، چای داخلی می‌خورد. قند هم اگر خارجی بود استفاده نمی‌كرد؛ مثلاً كشمش می‌خورد.
یك مادر و دختر فرنگی، مسلمان شده و در كربلا مجاور شده بودند و آن دختر واقعاً هم مسلمان شده بود، چون تا آخر زندگیش اشخاصی شاهدش بودند؛ یك مسلمان بسیار خوب و متدینی. عیال آقای آقا شیخ علی فوت می‌كند. خود آن دختر داوطلب می‌شود كه بیاید زن آقای آقا شیخ علی زاهد بشود. آقا شیخ علی هم ایشان را عقد كرد و بعد گفتند چه زندگی خوبی داشتند! و این زن اروپایی با یك مرد زاهدِ اینگونه چگونه خودش را تطبیق داده بود كه گفتند آقا شیخ علی بعد از فوت او دیگر تقریباً متلاشی شد. یك كسی به او گفت: آقا! شما كه می‌فرمودید ما امتعه خارجی استعمال نمی كنیم! [خنده حضار] گفت: فرزند! تبدل موضوع شده است. [خنده حضار] گفت: او دیگر خارجی نیست، مسلمان شده، تبدل موضوع شده است. پس مسئله تبدل موضوع مسئله دیگری است..."

منبع: مجموعه آثار شهید مطهری، ج۲۱، صص۴۸۷-۴۸۸

https://t.me/faridmod/11072 Open / Comment

2018-11-18 07:52:10 شیخ علی قمی جد مادری‌ام، دو یار دبستانی داشت؛ شیخ حسنعلی نخودکی و شیخ عباس قمی، شاگردان ملا حسينقلی همدانی.
سرمایه‌داری بود که ناگهان اموالش را بخشید و زاهد شد. آنچنان‌که تمامی مراجع هم‌عصرش به او اقتدا می‌کردند، در مسجد هندی نجف؛ از میرزای نائینی تا سید ابوالحسن اصفهانی...

بیشتر بخوانید؛ مقاله‌ای از رسول جعفریان و شخصیت‌نگاریِ دانشنامهٔ اسلامی:
yon.ir/EZmQy

yon.ir/x9520

@faridmod Open / Comment

2018-11-17 19:38:55
آیندهٔ‌‌ مرجعیّت شیعه
پروسه‌ای که پروژه‌ می‌شود

فرید مدرسی

نظام مرجعیت شیعی نجف و قم از درون به خودآفرینی روی‌ آورده که زیرپوستی و نامحسوس است. نظام آینده مرجعیت نه سر ناسازگاری با قدرت مسلط دارد و نه می‌خواهد لباس قدرت را بر تن کند. او در حال خلق قدرتی برای خود است که از ذاتش برون زده می‌شود و قدرت نیابتی را پس می‌زند. این نظام آنچنان از روش‌های گذشته استفاده نخواهد کرد و پیچیده‌تر از گذشته عمل می‌کند. تمام آرایش کنونی حوزه نجف و قم بهم می‌ریزد و از ابتدا شکل می‌گیرد؛ چند قطبی بر اساس شکاف‌ها و تفاوت‌های امروز، نه دیروز.

نجف و قم امروز برابر این جوشش برای ساختن آینده مرجعیت، هیچگونه استقامتی نخواهد کرد و تماشاگر آنانی است که این جوشش را مدیریت و بازآفرینی می‌کنند. این بازآفرینی کاملا مدیریت شده نیست اما غیرقابل توقف است. پروسه‌‌ای است که درون آن پروژه‌هایی طراحی می‌گردد؛ هر کس و هر جریان به فراخور خود.

تجربه سیاسی و اجتماعی ایران و عراق، این رهاورد را سرعت بخشیده است. نظام مرجعیتی هیچ واکنشی برابر رخدادهای کنونی نشان نمی‌دهد تا مانعی نشود برابر استراتژی آتیه فعالان این عرصه که فردا قرار است زعیم شوند.

این نظام جدید مرجعیتی انتقاداتی دارد به سیاستمداران حاضر و حتی استراتژی‌های کنش‌گران سیاسی اما نمی‌خواهد جنگ لفظی با آنان را فراهم کند تا برنامه راهبردی‌اش با موانعی روبرو نشود.

اینکه هر از گاهی آتش و اعتراض دیده و فریادی شنیده می‌شود، بخاطر آن است که معترضان نمی‌دانند اصول و شاکله نظام جدید مرجعیت چگونه است و از حالا پرچم اعتراض را بالا برده‌اند. این اعتراض فقط محصول ناشناختن است؛ والا راهی دیگر می‌رفتند.

هیچ تصویری با متن منتشر نمی‌کنم تا بارمعنایی تصویر، معنای متن را تغییر ندهد.
@faridmod Open / Comment