کتاب المناظر اثری بی‌بدیل المناظر، معروفترين اثر ابن هيثم در | مسلمان محقق
کتاب المناظر اثری بی‌بدیل
المناظر، معروفترين اثر ابن هيثم در باب مناظر است که علاوه بر مباحث نور شناختي، شامل هواشناسي، فيزيولوژي، پرسپکتيو نقاشي Aerial Perspective است.در اين کتاب نخستين تعبير سيستماتيک پديده هاي فيزيکي از نظر تجربي و رياضي مورد بحث قرار گرفته است.
پس از ابن هيثم، اين کتاب در عالم اسلامي در بوته ي فراموشي مانده بود، تا اينکه کمال الدين فارسي، رياضيدان و فيزيکدان ايراني،در قرن هفتم هجري، به وسيله ي استاد خود، قطب الدين شيرازي، با آن آشنا شد و کتاب تنقيح المناظر لذوي الابصار و البصائر را در شرح آن نوشت.
کتاب «المناظر» بنیادهای علم نورشناسی را پایه گذاری کرد. ابن هیثم در این علم، که شاهکار او بشمار می رود، به ماهیت نور، فیزیولوژِی و ساز و کار بینایی، ساختار چشم، بازتابش (انعکاس)، پراکندگی پرتوها (تفرق) و آیینه ها پرداخته است .
ابن هیثم عدسی ها را بررسی می کرد و با آیینه های گوناگون مانند آیینه های تخت، کروی؛ سهمی وار؛ استوانه ای، کوژ و کاو آزمایشهایی انجام می داد. او همچنین چشم را دستگاهی عدسی دار می دانست که تصویر تشکیل می دهد. ابن هیثم با کاربرد هندسه انعکاسی در چشم؛ به درمان آن می پرداخت.
او پدیده انعکاس جوّی را با تیزهوشی مورد تحقیق قرار داد به اندازه گیری هایی که به تازگی روی گشت کره، پایین ترین لایه جوّ، صورت گرفته و جدود 12هزار کیلومتر بدست آمده است؛ نزدیک است.
