نقش ما گو ننگارند به دیباچهٔ عقل هر کجا نامهٔ عشق است نشان من | استاد دکتر شفیعی کدکنی
نقش ما گو ننگارند به دیباچهٔ عقل
هر کجا نامهٔ عشق است نشان من و توست
از دیرباز با شعر سایه انس و الفت داشته‌ام و نمی‌دانم چگونه شکر این نعمت را باید گزارد که حشر و نشر بسیار نزدیک با او نیز یکی از خجستگی‌های زندگی من در این سال‌ها بوده است.
همین دوستی نزدیک مرا گستاخ کرد که یک شب در بهار ۱۳۶۹ در شهر کُلن در کشور آلمان، در حضور او گاه از حافظه و زمانی با مراجعه به مجموعه‌های شعری او این انتخاب را روی چند برگ کاغذ انجام دادم و او با بزرگواری، ولی بی‌هیچ اعمال سلیقه‌ای، پذیرفت که عیناً چاپ شود و این است حاصل آن گزینش، گزینشی یک‌شبه و حداقل سی‌وپنج ساله.
سایه، در انواع سخن، شعر خوب و شعر درخشان بسیار دارد.
اگر می‌خواستم این انتخاب را بر محور اصلی شاهکارهای او - که در آن اکثریت با غزل‌هاست - استوار کنم، شاید برای بعضی از گونه‌ها و نمونه‌های دیگر کم‌تر مجالِ تجلی حاصل می‌شد. اما در این گزینش، مقصود اصلی، ارائهٔ نموداری از مراحل مختلف خلاقیت هنری او و نمونه‌هایی از تجارب گوناگون وی در عالم شعر و شاعری بوده است. به همین دلیل شعرهایی از مجموعهٔ "سراب" که از نخستین آثار دوره جوانی اوست و در تحول شعر غنایی جدید پارسی بیش و کم نقشی داشته است، جای چندین نمونه از غزل‌های ممتازِ دوران پختگی و کمال هنری او را گرفته است، و این به هیچ روی، نقضِ غرض نیست؛ به‌ویژه که غالب دیوان‌های او هر کدام بارها و بارها چاپ شده است و مانند کاغذ زر در میان عاشقان شعر فصیح پارسی دست به دست گشته است و کم‌تر حافظهٔ فرهیخته‌ای است که شعری از روزگار ما به یاد داشته باشد و در میان ذخایرش نمونه‌هایی از شعر و غزل سایه نباشد.
من این نکته را در این لحظه، یکی از مهم‌ترین نشانه‌های توفیق یک شاعر می‌شمارم.
تهران، مرداد ۱۳۶۹
محمدرضا شفیعی‌کدکنی
از مقدمهٔ کتاب "آینه در آینه"
@shafiei1318
