❑ ترجمهٔ منتشرنشدهٔ احمد شاملو از رمان سفر به نهایت شب | احمد شاملو
❑ ترجمهٔ منتشرنشدهٔ احمد شاملو ازرمانسفر به نهایت شب نوشتهٔ لویی فردینان سلین
حدود سالهای ۵۱ – ۵۲، شاملو تصميم گرفت سفر به نهايت شب را با همكارىِ شهرآشوب اميرشاهى به فارسى برگرداند. اميرشاهى سالها در پاريس زندگى كرده بود و با «زبانِ كوچه»ى فرانسوى آشنائى داشت. همكارىِ شاملو با او به چهار پنج جلسه نكشيد. آيدا مىگويد شاملو به اين كتاب عشق مىورزيد. رويكردِ سلين به انسان و زبانى كه براى بازگويىِ اين رويكرد گزيده بود، با رويكردِ معنايى و البته زبانىِ شاملو همسو بود. كار را شروع كرد، امّا بيمارى امانش نداد. چند صباحى به اجبار كار را كنار گذاشت، به اين اميد كه روزى برگردد و ادامه دهد، امّا در اين فاصله، كسى ديگر ترجمهيى از آن چاپ زد و شاملو سرد شد و كار ترجمهى اثرى را كه آن همه دوست داشت، يكسر رها كرد. به آيدا، و شايد خيلىهاى ديگر، گفته بود كه سفر به نهايت شب را بستر مناسبى مىداند براى اجرا كردنِ زبانِ كوچه. همينطور هم بود. سلين قواعد ادبيّت را به هم زده بود. زبانِ كوچه و بازار با سلين به ادبياتِ فرانسه راه گشوده است، آن هم با چه قدرتِ حيرتانگيزى. سفر به نهايت شب جان مىداد براى اثباتِ اين عقيدهى سستىناپذير شاملو كه با زبانِ زندهى مردم است كه ادبيّات فارسى مىتواند خود را بازيابد و از نو بسازد. و چه بسا كه اگر شاملو سرد نمىشد و اين كتاب را به زبانِ خاصِ خودش برمىگرداند، ديگر سالها بعد نمىرفت سراغِ دُنِ آرام. از همين حقيقت درمىيابيم كه هدف شاملو از ترجمهى دُنِ آرام، كه ترجمهى ديگرى نيز از آن به دست بود، تزريقِ امكاناتِ زبانِ كوچه بر پيكرهى ادبياتِ فارسى بود. بارى، مشق اولِ شاملو از دو فصلِ نخستِ سفر به نهايت شب، كه در پى مىآيد، نشان از همّ او براى ترجمه و به دست دادنِ روايتى فارسى و همسو با روايتِ فرانسوى دارد. رسمِ خط همان رسم خط شاملوست... ـــــ ج. ش
■ متن دو فصل ترجمهٔ احمد شاملو و شهرآشوب امیرشاهی از رمان سفر به نهایت شب لویی فردینان سلین را میتوانید در فایلِ پیدیاف ضمیمه دریافت کنید و بخوانید.
کانال تلگرام و توییتر احمد شاملو @ShamlouHouse ■ Ahmad Shamlou Twitter