2022-04-24 21:43:33
در ششمین جلسه (شب پایانی) از سلسله نشستهای "دین، عدالت و معیشت مردم"/ انجمن اندیشه و قلم
دکتر محمدرضا یوسفی با موضوع "مسئولیت حکومت در برابر معیشت مردم": (۱)
یکی از مباحث مهمی که قران برای قوام و پایداری جوامع مطرح کرده است، مساله امن و امنیت جامعه است: وَضَرَبَ اللَّهُ مَثَلًا قَرْيَةً كَانَتْ آمِنَةً مُطْمَئِنَّةً يَأْتِيهَا رِزْقُهَا رَغَدًا مِنْ كُلِّ مَكَانٍ فَكَفَرَتْ بِأَنْعُمِ اللَّهِ فَأَذَاقَهَا اللَّهُ لِبَاسَ الْجُوعِ وَالْخَوْفِ بِمَا كَانُوا يَصْنَعُونَ
گرچه مفسرین در اعصار گذشته، واژه امن را عمدتا به تهدیدات ناشی از حملات مسلحانه دشمنان خارجی برداشت کرده بودند اما بتدریج مفهوم امنیت بسط و توسعه پیدا کرد.
علامه طباطبایی بخشی از امنیت را مقاومت و پایداری خانه مردم در سوانح طبیعی عنوان کرده است.
امروز امنیت یک مولفه جامع است و ابعاد مختلفی چون امنیت اقتصادی، امنیت اجتماعی، امنیت زیست محیطی و امنیت سیاسی هم در کنار امنیت نظامی مطرح می شود.
امنیت اقتصادی خودش ابعاد مختلفی دارد؛ نظیر امنیت شغلی، امنیت غذایی، امنیت سرمایه گذاری و....
بطور کلی امنیت یعنی قابل پیش بینی و با ثبات بودن آینده جامعه از ابعاد مختلف که موجب کاهش دغدغه و نگرانی جامعه می شود، امنیت، رفاه را بدنبال می آورد و جامعه امن به سوی رفاه می تواند حرکت کند.
مرحوم طبرسی، (قرن هفتم) در مجمع البیان در تفسیر این آیه نشانه های خوش بینی به آینده را رفتار تمایل به ماندن در وطن و عدم تمایل را مهاجرت افراد عنوان می کند. وقتی افراد نسبت به آینده نگران هستند دست به مهاجرت می زنند، سرمایه گذاری نمی کنند، رفاه کاسته می شود، کیفیت آموزش افت می کند.
یعنی خوش بینی به آینده کلید بهبود وضعیت یک جامعه است.
قران سومین ویژگی یک جامعه دارای امنیت مطلوب را، رغد روزی و رزق وسیع و رفاه عنوان می کند، جالب اینکه قران، قید من کل مکان، یعنی اقتصادی باز و در تعامل با سایر نقاط جهان را ذکر می کند. طبری در جامع البیان این قید قران را نشانه روابط مثبت و صلح آمیز جامعه مطلوب با سایر جوامع و کشورها می داند.
قران، در ادامه به جوامع فاقد امنیت اشاره می کند که دو ویژگی جوع و خوف، یعنی گرسنگی و ترس را عنوان می کند یعنی اگر امنیت برود، فقر و ناامنی حاکم می شود. این پدیده را قران ناشی از روابط حاکم بر آن جامعه می داند. در سوره قریش هم به ویژگی رفاه و امنیت و تجارت قریش اشاره می کند.
حضرت امیر در نامه به مالک هم ایجاد امنیت را در اولویت قرار داده و ابعاد مختلف امنیت مانند امنیت قضایی را مورد تاکید قرار می دهد و بر وظیفه حاکم عمرانی و آبادانی شهرها تصریح می کند.
حضرت در مورد اخذ مالیات هم به مالک می فرماید: مالیات نباید انقدر زیاد باشد که مردم به سختی بیفتند تا خرج حکومت تامین شود بلکه باید موجب رفاه و رونق کسب مردم شود.
حالا ببینیم با این معیارها در چه سطحی هستیم:
ما در سال گذشته فقط چهارمیلیارد خروج سرمایه نسبت به ترکیه داشتیم.
در دهه گذشته رشد اقتصادی ما صفر بوده و سرمایه گذاری منفی داشتیم؛ یعنی جامعه ای که آینده ندارد.
۳۰ درصد از رفاه مردم در این دهسال کاسته شده است.
ابهام درباره آینده، موجب توقف سرمایه گذاری و فعالیت سازنده اقتصادی شده است.
در جامعه اقتصاد به اسارت سیاست درآمده است. در حالیکه قران و نهج البلاغه سیاست را در خدمت اقتصاد معرفی می کند تا امنیت، رفاه و زندگی توام با آرامش را برای مردم ایجاد کند.
حرکت کردن سیاست بدون ملاحظه وضعیت معیشتی مردم موجب می شود تا جوع و خوف، یعنی گرسنگی و ناامنی بسراغ جامعه بیاید و نیروهای مستعد یا دارای سرمایه تصمیم به مهاجرت بگیرند.
@andisheqalam
805 viewsedited 18:43
ک
