چرا ملت‌ها شکست می‌خورند؟

2022-07-26 07:42:12 چگونگی الغای سلطنت مشروطه[۱]

در مورخهء ۱۶مهر ۱۳۰۲، اعضای حزب سوسیالیست مجلسِ چهارم در نیمه شب...به منزل سردار سپه رفتند و پیمان "عهد مقدس" را میان خود امضا کردند. نتیجهء پیمان این بود که حزب سوسیالیست موجباتِ ریاست وزرایی سردار سپه را فراهم کرد و رضاخان نیز اعضای کابینهء خود را از بین افراد سوسیالیست انتخاب نمود. سوسیالیست‌ها بطور ضمنی به سردار سپه قول دادند که هم قانون اساسی را تغییر دهند و هم او را به رئیس‌جمهوری برگزینند. جالب آنکه در صبح همان روز قوام‌السلطنه دستگیر و به خارج از کشور تبعید گردید...سردار سپه جهت دستگیری قوام با سفیر شوروی در مشورت بود و سفیر روز قبل آن، مژدهء دستگیری او را به رهبران حزب سوسیالیست داد‌...احمدشاه با اکراه و اجبار در ۳آبان ۱۳۰۲ دستخط رئیس‌الوزرایی را به نام رضاخان صادر کرد و خود بار دیگر به اروپا رفت. سردار سپه در ۵آبان، کابینهء خود را با چهار وزیر سوسیالیست به مجلس معرفی کرد. وزارتخانه‌های معارف، عدلیه، داخله و فواید عامه به چپ‌ها رسید. رهبر حزب سوسیالیست یعنی سلیمان میرزا اسکندری وزیر معارف شد.

با پایان کار مجلس چهارم، مجلس پنجم در ۲۲بهمن همان سال افتتاح شد. یکی دیگر از رخدادهای مهم همزمان، استقرار رژیم جمهوری در ترکیه بود. حزب تجدد نیز توسط تدین، داور و تیمورتاش در مجلس پنجم شکل گرفت. این حزب خواستار خلع سلطنت از احمدشاه، تغییر قانون اساسی و اجرای طرح جمهوری به رهبری رضاخان بود. اقدامات و مصوبات مهم مجلس پنجم که با همکاری حزب تجدد و حزب سوسیالیست حاصل شد بطور خلاصه به این شرح است: تصویب لایحهء خدمت نظام وظیفه اجباری، قطع بودجهء دربار، لغو القاب اشرافی، اجباری شدن نام‌خانوادگی و گرفتن شناسنامه، مالیات بر چای، شکر و درآمدها برای تامین هزینه طرح راه‌آهن، تغییر تقویم قمری به شمسی، ایجاد نظام هماهنگی اوزان، اعطای فرماندهی کل قوا به رضاخان و در انتها الغای سلطنت قاجاریه...با رفتن احمدشاه به اروپا افکار و سخنان شدید و توهین‌آمیزی علیه او در محافل سیاسی و مطبوعات حامی رضاخان و سوسیالیستی مطرح گردید. این افکار موید ایجاد جمهوری و تعیین رئیس‌جمهور به جای شاه بود.

اولین زمزمهء جمهوری‌خواهی در ۳بهمن ۱۳۰۲ در روزنامه‌های چپگرای "ستاره ایران" و "شفق سرخ" بلند شد. هر چه سال جدید نزدیک‌تر شد، مقالات و مباحث جمهوری‌خواهی بیشتر، حمله به احمدشاه شدیدتر و ریاست‌جمهوری رضاخان جدی‌تر گردید. روزنامه‌ء ستاره ایران در شماره ۱۳۶ خود، عکس احمدشاه را با یک زن اروپایی به چاپ رساند و زیر آن نوشت: "سلطان احمدشاه جغد شومی است که بر کنگره عمارت بدبختی و سیه‌روزی ایران نشسته و منتظر است مملکت سیروس ویران گردد..." رضاخان در این میان به روزنامهء "ایران آزاد" تحت مدیریت ضیاء‌الواعظین اجازه داد که از توقیف خارج شده و علیه سلطنت تبلیغ نماید. سران حزب سوسیالیست هم روزانه برای مردم سخنرانی کرده و به طرفداری از جمهوری بیانیه صادر می‌کردند و در آن می‌نوشتند: "حاکمیت حق ملّت است." Open / Comment

2022-07-25 16:03:05 ارادهٔ سیاستمداران یکی از عوامل محدود‌کنندهٔ آزادی است. سیاستمداران برای دستیابی به اهداف خاص خودشان که می‌تواند یک طیف گسترده از اهداف خاص سیاسی، ایدئولوژیک، مالی و غیره باشد، آزادی انتخاب شهروندان را محدود می‌کنند و این اقدامات غلط را با توجیهات اخلاقی و عوام‌فریبانه می‌پوشانند.

موسیٰ غنی‌نژاد

iifom.com

@IIFOM_CO

https://instagram.com/iifom.co Open / Comment

2022-07-25 07:08:29 از یادداشت‌های اسداله علم
وزیر دربار

صبح شرفیاب شدم...راجع به انتخابات[مجلس] عرایضی کردم. فرمودند، فئودال‌ها جلو آمده‌اند. عرض کردم، بیایند، ولی نمی‌برند. فرمودند، شاید بردند! عرض کردم، باید رئیس حزب اکثریت را بازخواست بفرمایید که با این همه امکانات معنوی و مادی که شاهنشاه در اختیار او گذاشته‌اید-معنوی از جهت واقعاً انقلاب سفید و مادی که معلوم است بالاخره دولت است- باز هم بی‌لیاقتی به خرج داد. مثل اینکه عرایضم مورد قبول واقع شد، اوامری به استاندارها صادر فرمودند ابلاغ شد...[۳مرداد ۱۳۴۶]

تعداد زیادی وکلایِ مایوس ریش و سبیل آویزان، از داخل منزلِ من تا وزارت دربار که سعدآباد است، صف کشیده بودند...[۱۴ مرداد ۱۳۴۶]

روز جشن مشروطیت همه‌جا تعطیل است، من تعطیل گرفتم و شرفیاب نشدم. عصری به مهمانی مجلس رفتم...امروز اسامی نمایندگان منتخبِ شورا...معلوم و اعلان شد...انتخابات روی هم رفته خوب برگزار نشد، حتی جنگ بین دو حزب خوب از کار درنیامد. به نظر من مسئول این کار خسروانی دبیرکل حزب ایران نوین و خود دولت است. چرا هر کاری را خراب می‌کنیم نمی‌دانم...من چند دفعه قبلاً در این خصوص، عرایضی به پیشگاه مبارک کرده بودم، مقبول و مطبوع واقع نشد...افسوس که خسروانی خیلی احمق است. نمیدانم نتیجه این کار انحلال مجدد مجلس و انتخابات خواهد بود؟ بسته به اوضاع و احوال بعدی است...در این انتخابات ممکن بود زمینه آینده را به خوبی فراهم ساخت، ولی فرصت از دست رفت. لااقل چهار سال هدر می‌رود.[۱۵ مرداد ۱۳۴۶] Open / Comment

2022-07-24 16:18:02 شاه [در باب اصلاحات ارضی] از گفتن سخنان تبلیغاتی به هیچ وجه خودداری نمی‌کرد. او در بیان سخنان تهییج‌آميز تا آنجا پیش رفت که "نشریه اکونومیست لندن نوشت شاهنشاه ایران با چنان قاطعیتی صحبت می‌کند که لیبرال‌ترین اعضاء طبقه متوسط را می‌لرزاند" و حتی مجله "مسائل ایران" در یکی از شماره‌های خود با ذکر جملاتی از شاه نوشت: "گویی مارکس سخن می‌گوید". فی‌المثل به هنگام تقسیم اسناد میان دهقانان کرمانشاه با صدای رسا اعلام داشت که "ایران دیگر کشور هزار فامیل نیست بلکه کشور کارگران، دهقانان و پیشه‌وران زحمتکش است!" [باقر مومنی؛ نویسنده چپ‌گرای کتاب مسئله ارضی و جنگ طبقاتی در ایران] Open / Comment

2022-07-24 09:08:36 مورای روتبارد

دولت‌ها برای اینکه نظر مردم را از تقصیر و گناهشان در ایجاد تورم منحرف کنند، بارها انگشت اتهام را به سمت گروه‌ها و موسسات گوناگون در بازار دراز کرده و آنها را قربانی می‌کنند. آن‌ها بارها سعی کرده‌اند با کنترل قیمت‌ها با تورم مبارزه کنند اما موفق نشده‌اند، مثل این‌که کسی بخواهد برای بهبودِ تب، ستون جیوه را با زور در دماسنج پایین نگه دارد. لیکن تنها چیزی که باید انجام شود، محدود و کوچک کردن بانک مرکزی است و این چیزی است که دولت‌ها هرگز با آن موافق نیستند. بهترین کار، حذف یکسرهٔ بانک مرکزی است اما اگر این کار امکان‌پذیر نباشد آنگاه بعنوان یک گام موقت، باید بانک مرکزی را محدود کرد و آن را از پرداخت وام‌های بیشتر [به بانکهای تجاری] و از آن مهمتر از خریدهای بازار باز منع نمود. Open / Comment

2022-07-23 12:45:58 روح جمعی ملت ایران بیدار شده و شما[غرب] را از همه عرصه‌های سلطه اخراج خواهد کرد. شما خیال کردید با صدور قطعنامه و تحریم، ملت ایران دست خود را جلوی شما قرار خواهد داد...هر جا که شما راه را بر ما ببندید دانشمندان ایرانی راه آن را پیدا کرده و بهتر از آن را به دست متخصصان داخلی خواهند ساخت. ملت ایران در حال حاضر یک ملت متحد است...خدا را شکر که دشمنان ما از احمق‌ها هستند. شما نمی‌فهمید که ملت ایران و ۷۵میلیون یک تن واحد بوده و...در برابر شما متحد خواهد ایستاد. انقدر تحریم کنید که زیر پایتان علف سبز شود، روزی که ما بتوانیم نیازهای خودمان را رفع کنیم روز جشن ملت ایران است.

محمود احمدی‌نژاد-شرق؛ ۲۹تیر ۱۳۸۹ Open / Comment

2022-07-23 11:54:14 سبک معماری کانستراکتیویسم

خاستگاه این سبک مدرن، شوروی بود و نکات مشترک متعددی هم با هنر سوسیالیسم یا هنر انقلابی دارد. سوسیالیسم و کانستراکتیویسم هر دو به گسست از گذشته و نگاه به آینده معتقد بودند. تصویر فوق ماکت بنای یادبود سومین کنگره بین‌الملل کمونیست در مسکو[۱۹۲۱] است که توسط ولادیمیر تاتلین در سال ۱۹۲۰ طراحی شد. این مارپیچ حلزونی به ارتفاع ۳۹۰متر نمایشی بود از اعتقاد به سوسیالیسم بر روند تکاملی تاریخ، بصورتی که تاریخ خود را تکرار می‌کند، ولی هر تکرار مرحله‌ای بالاتر و فراتر از مرحله قبل است و در نهایت به بهشت کمونیستی منتهی می‌شود. این برج بشارت دهندهء سپیده‌دمان عصر سوسیالیسم بود. البته این بنا هیچگاه ساخته نشد! یکی از اولین شعارهای کانستراکتیویست‌ها در معماری، "مرگ بر هنر" بود! Open / Comment

2022-07-23 10:08:36 بنژامن کنستان

این که قوهء اجرایی، بدون تكیه بر قانون، حق انجام کاری را نداشته باشد، بی‌اهمیت است مگر آنکه بر این تكیه[قانونگذار]، حد و حدودی بگذارند و اعلام کنند که قانونگذار حق ندارد در مورد برخی موضوعات قانون گذارد یا، به دیگر سخن، اعلام کنند که حاکمیت محدود است؛ و نه مردم و نه نمایندگانِ آنها، نمی‌توانند هر اراده و خواستی داشته باشند. این نکته‌ای بنیادی است که شهروندان، مستقل از هر اقتدار اجتماعی یا سیاسی، دارای حقوق فردی هستند و اقتداری که به این حقوق تجاوز کند، مشروعیت خود را از دست می‌دهد. هیچ اقتداری نمی‌تواند به این حقوق آسیب رساند بی‌آنکه سند حقانیتش از هم دریده شود. Open / Comment

2022-07-22 14:59:28 کدام سوسیالیست از سوسیالیستِ مذهب اسلام بهتر است. مذهب مقدس اسلام هم سوسیالیست است! مطابق مذهب اسلام، بچه‌های شانزده ساله هم باید رأی بدهند... کدام سوسیالیست از این بهتر می‌شود. خیلی تعجب است که در مجلس[چهارم مشروطه] اسم سوسیالیست برده می‌شود، هیاهو و اسباب وحشت می‌شود. سوسیالیست یعنی اجتماعی. اگر ما اجتماعی نیستیم اینجا چه می‌کنیم؟ حزبی که امروزه در دنیا طرف دست چپ است، می‌گوید به تساوی قسمت کن و مذهب ما می‌فرماید برادرت را مقدم بدار! کدام سوسیالیستی در دنیا آن قدر جلو رفته است؟ اگر اصول مذهب‌مان را ببینیم، می‌بینیم از دست چپ هم، چپ‌تر است!

سلیمان میرزا اسکندری-رهبر حزب سوسیالیست- مذاکرات مجلس چهارم-فروردین ۱۳۰۱ Open / Comment

2022-07-22 11:58:35 مانیفست اجتماعیون عامیون
از مشروطه‌خواهانِ ضدشاه

فرقه "اجتماعیون عامیون" در هرجای عالم، طرفدار فقرای کاسبه(پرولتاری) بوده بر علیه سرمایه‌داران حرکت می‌کرد. همهء سوسیال-دموکرات‌ها [و] اجتماعیون عامیون‌ها در هر جای دنیا طرفدار جمهوريت عامه و حاکمیت فقرای کاسبه هستند. ا.ع برضد مالکیت شخصی است. آنها می‌گویند که تاریخ عالم، تمدن ملل را به سرعتی که ترقی میکند به جایی خواهد رساند(چنانچه می‌رساند) که حاکمیت مملکت که مطلقاً در دست "عمله‌ها" بوده، مملکت را آنها اداره نموده و به هر کس از طرف حکومت جمهوری عامی، به قدرت زحمتِ معین خود، لوازمات مأكول و ملبوس داده، پول را از میان خواهند برداشت و در حال حاضره، طرفدار مساوات سیاسی تمام بوده، همه مردم را یکسان می‌بیند و در اجرای این مقاصد خود را در هیچ جای دنیا، در هیچ پارلمانی از پارلمان‌ها، اجتماعیون عامیون از مسلک بین‌المللی خود برکنار نشده و در رواج رأی خود و رسیدن به آمال اخروی، معتدل و اعتدالیون نشده و نخواهد شد...اجتماعیون عامیون در حال حاضره طرفدار جمهوریت دموکراسی یعنی جمهوریتی که اعضای پارلمان و دیگر ادارات عمومی به قانون انتخاب عمومی بلاواسطه و مستقیم انتخاب می‌شود و طرفدار مجلس ملی و برضد مجلس سنا و اشراف است. طرفدار تعلیم اجباری است...و طلب می‌کند که املاک زراعت از دست مالکین گرفته شده و به مملکت حکومت دموکراسی گذاشته شود و به هر کس اراضی را حکومت مذکور به اجاره بدهد. هیچ کس صاحب ملک زراعتی نشود چون که اراضی هم مثل آب و هوا باید اموال همه مردم شود نه مختص بعضی پولداران بشود. طلب مساوات اناث[زنان] را با مردان نموده و طرفدار انتخاب نمودن و منتخب شدن آنهاست. اجتماعیون عامیون با این وسایل حالیه خود می‌خواهند که به اجتماعات(سوسیالیزم) که منتهای آمال آنهاست، برسند و هرکس که معتقد این عقیده باشد، اجتماعیون عامیون است. مسلک اجتماعیون هیچ وقت به خاطر اشخاص رنگارنگ و طور به طور نشده و از این مسلک خود ذره‌ای تخطی ننموده...رواج این عقیده حالا در مملکت ممکن نیست. فقط قسم اول مرام نامه حال حاضر این مسلک را که دموکراسی است، با بعضی تبدیلات در مملکت ما رواج می‌توان داد. Open / Comment