2021-09-02 16:06:13
چرا افغانستان با طالبان معامله شد؟
قدرتگیری طالبان را رسانههای زیادی به «تصرف» تعبیر کردند. درحالیکه افغانستان با یک تجهیز لجستیکی و تسلیحاتی و دیپلماتیک از «خارج» و یک تسلیمطلبیِ مهندسیشده از «داخل»، تحویل طالبان شد. شخصیتهای محلی زیادی در روزهای گذشته شهادت دادند که چطور هرجا در بدنۀ ارتش و نیروهای محلی ارادهای برای مقاومت وجود داشت، متحدان دولتی طالبان با دستور از بالا آنان را منع و واگذاری قدرت به طالبان را به آنان تحمیل کردند. نمونهها زیادند: از نمایندۀ فراه در پارلمان که روایت کرد چگونه در گیر و دار مقابله با طالبان، مشاور امنیت ملی افغانستان شخصاً با والی تماس میگیرد و فرمان میدهد که در برابر طالبان مقاومت نکنند ؛ تا نمونۀ ولایت غزنی، که با همکاری والی و بگو و بخند تحویل طالبان شد ؛ تا وزیر دفاع وقت که گفت «دستهای ما را از پشت بسته بودند».
تحویل دادن میلیاردها دلار تجهیزات نظامی آمریکایی به طالبان -آن هم در حالی که دو سال قبل از این در موقعیت مشابهی آمریکا هنگام بیرون کشیدن از مرز کوبانی تجهیزات نظامی خود را بمباران کرده بود - نشان میدهد که خواست و ارادۀ امریکا این بوده که حتی اگر هم در شهرهایی مقاومت مسلحانه علیه طالبان صورت گیرد، به سرعت در هم بشکند.
اما این ائتلاف خارج و داخل برای بازگرداندن طالبان به قدرت، یک شبه رخ نداد. این دسیسه، ثمرۀ ده سال همکاری و مذاکرات محرمانه و پشت پرده یا علنیِ آمریکا، چین، روسیه، پاکستان، ترکیه و ایران با طالبان بود که در کنفرانس دوحه صرفاً شکل رسمی به خود گرفت.
چرا افغاستان به طالبان تحویل داده شد؟ چرا قدرتهای منطقه و جهان که ندرتاً بر سر امر مشترکی توافق میکنند، این بار در یک ائتلاف جامع کمک کردند تا طالبان قدرت در افغانستان را به دست گیرد؟
قبل از ورود به این بحث، بهتر است نگاهی به تاریخ دولتسازی مدرن در افغانستان داشته باشیم.
سرفصلها:
دولتملتسازی از بیرون
پروژۀ اصلاحات ارضی و حزب دموکراتیک خلق
پروژۀ دولتسازی در اقلیم هزار دولت جنگسالاران (دهه ۱۹۹۰)
بازگشت به پروژۀ دولتسازی جدید در افغانستان (۲۰۰۱ تا ۲۰۱۰)
تبدیل جنگسالاران سابق به یک طبقۀ نوکیسۀ رانتی (۲۰۰۱ به بعد)
تبدیل طالبان از «دولت در سایه» به دولت رسمی
اقتصاد سیاسی دولتسازی طالبانی
چرا افغانستان با ورود سرمایۀ خارجی به سمت صنعتیسازی نخواهد رفت؟
اگر فرصت مطالعه نسخۀ کامل را ندارید، پیشنهاد میشود نتیجهگیری بحث (دو بخش انتهایی مطلب) را مطالعه کنید.
604 views13:06